Almashingan fenoksisirka kislota propargil efirlarining ayrim aromatik azidlar bilan halqalanish reaksiyalar

Ushbu avtoreferatda Xojimatova Shaxnoza Raxmataliyevna tomonidan olib borilgan ilmiy tadqiqot ishlari natijalari aks etgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi almashtirilgan fenoksiasetik kislota propargil efirlari va ayrim aromatik azidlar oʻzaro halqalanish reaksiyalari orqali yangi 1,2,3-triazol hosilalarini sintez qilish hamda ularning tuzilishi, xossalari va biologik faolligini oʻrganishdan iborat. Tadqiqot davomida koʻplab yangi birikmalar sintez qilingan, ularning tuzilishi zamonaviy usullar bilan tasdiqlangan hamda ayrimlarining biologik faolligi aniqlangan.

Asosiy mavzular

• Kirish: Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, zarurati va tadqiqotning maqsadi hamda vazifalari bayon etilgan. Tadqiqotning Oʻzbekiston Respublikasi fan va texnologiyalar rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga mosligi, ilmiy yangiligi va amaliy natijalari koʻrsatib berilgan.
• Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Tadqiqotning maqsadi almashtirilgan fenoksiasetik kislota propargil efirlari va ayrim arilazidlar bilan 1,3-bipolyar siklobirikish reaksiyalarini amalga oshirish natijasida 1H-1,2,3-triazollarning yangi hosilalarini sintez qilish, olingan birikmalarning tarkibi, tuzilishi, ayrim fizik-kimyoviy kattaliklari va biologik faolligini aniqlashdan iborat. Vazifalar esa propargil efirlari sintezi, aromatik azidlar sintezi, 1,3-bipolyar siklobirikish reaksiyalarini oʻrganish, olingan moddalarning tuzilishi va biologik faolligini aniqlashni oʻz ichiga oladi.
• Tadqiqotning usullari va natijalari: Tadqiqotda nozik organik sintez, xromatografiya, spektroskopiya, mass-spektrometriya, rentgen tuzilish tahlili va biologik faollikni aniqlash usullaridan foydalanilgan. Tadqiqot natijasida yangi 1,2,3-triazol hosilalari sintez qilingan, ularning tuzilishi tasdiqlangan va ayrimlari antibakterial, antifungal va antiinflamatuar faollikka ega ekanligi aniqlangan.
• Xulosalar: Tadqiqot natijalariga koʻra, 1,2,3-triazol hosilalarining sintezi samarali usullar bilan amalga oshirilgan. Olingan birikmalar orasida biologik faol moddalar aniqlangan va ularning ayrim xususiyatlari oʻrganilgan.