So‘x daryosi suv havzasi baliqlari (Actinopterygii: Teleostei)ning faunasi va ekologiyasi

Ushbu dissertatsiya mavzusi Farg'ona vodiysidagi So'x daryosi suv havzasi baliqlari (Actinopterygii: Teleostei)ning faunasi va ekologiyasini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda So'x daryosida yashovchi baliqlarning zamonaviy turlari, ularning morfologik va ekologik xususiyatlari aniqlangan hamda himoyaga muhtoj turlarni muhofaza qilishning bioekologik asoslari ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijasida daryoda 14 tur baliq aniqlangan, ulardan biri endemic (Triplophysa daryoae) ekanligi aniqlanib, uning muhofaza maqomi ko'rib chiqilgan. Shuningdek, baliqlarning morfometrik xususiyatlari, genetik tavsiflari va bioxilma-xillik ko'rsatkichlari o'rganilgan.

Asosiy mavzular

So'x daryosi ixtiofaunasining zamonaviy tur tarkibi: Tadqiqot natijasida So'x daryosida 4 turkum, 9 oila, 13 urug'ga mansub 14 tur baliq aniqlangan. Ushbu turlarning zamonaviy sistematika va taksonomik nomenklatura asosida tavsifi berilgan.
So'x daryosi baliqlarining tarqalishi va ekologiyasi: Daryoning yuqori, o'rta va quyi oqimlarida uchrovchi baliq turlarining soni, ularning tarqalishi va biologik xilma-xillik ko'rsatkichlari (Shennon, Simpson, Pielou, Margalef, Menhinik va Berger-Parker indekslari bo'yicha) tahlil qilingan. Shuningdek, baliqlarning uzunlik-og'irlik munosabatlari va ularning o'sish turlari (izometrik, allometrik) o'rganilgan.
So'x daryosi baliqlarining muhofaza masalalari: So'x daryosida aniqlangan 14 tur baliqning Qizil kitob (IUCN) mezonlari asosida muhofaza maqomi baholangan. Natijada, bir tur (Triplophysa daryoae) qirilib ketish arafasida turgan (Endangered - EN) deb topilgan bo'lsa, qolgan 13 turi kamroq xavf ostida (Least Concern - LC) turganligi aniqlangan.
Cottus spinulosus va Triplophysa daryoae turlari bo'yicha tadqiqotlar: Syr Daryo havzasining endemik turi Cottus spinulosus populyatsiyalarining molekulyar-genetik va morfometrik jihatdan tadqiq qilingan. Shuningdek, So'x daryosi uchun endemic bo'lgan Triplophysa daryoae turining boshqa turlardan morfologik jihatdan farqlanishi aniqlangan.