Mis ishlab chiqarish texnogen chiqindilarini qayta ishlash texnologiyasini ishlab chiqish
Ushbu avtoreferat mis ishlab chiqarishdagi texnogen chiqindilarni qayta ishlashning yangi texnologiyasini yaratishga bag'ishlangan ilmiy tadqiqot natijalarini o'z ichiga oladi. Tadqiqotda konverter toshqollarini yanchuvchi sifatida foydalanish, ularni flotatsiya usulida boyitish va keyinchalik gidrometallurgik qayta ishlashning samaradorligi o'rganilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha mis ajratib olish darajasini oshirish va energiya sarfini kamaytirish bo'yicha muhim natijalarga erishilgan.
Asosiy mavzular
- Kirish (Falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi annotatsiyasi): Ushbu qismda dissertatsiya mavzusining dolzarbligi, jahon metallurgiyasida misni qayta ishlashning ahamiyati, texnogen chiqindilarning mavjudligi va ularni qayta ishlash zarurati tahlil qilingan. Shuningdek, O'zbekistonda konchilik va metallurgiya sanoatini rivojlantirish bo'yicha qabul qilingan davlat dasturlari va ularning dissertatsiya mavzusi bilan bog'liqligi bayon etilgan.
- Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishi ustuvor yo'nalishlariga bog'liqligi: Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalarini rivojlantirishning VIII. «Yer toʻgʻrisidagi fanlar (geologiya, geofizika, seysmologiya va mineral xom ashyolarni qayta ishlash)» ustivor yo'nalishiga muvofiq bajarilganligi ta'kidlangan.
- Muammoning oʻrganilganlik darajasi: Mis ishlab chiqarish chiqindilarini qayta ishlash borasida jahon va respublika olimlari tomonidan olib borilgan ilmiy tadqiqotlarning qisqacha tahlili keltirilgan. Mavjud tadqiqotlardagi kamchiliklar va ushbu dissertatsiyaning bu boradagi o'rni yoritilgan.
- Tadqiqotning maqsadi va vazifalari: Mis eritish zavodi toshqollari va Qalmoqqir koni ma'danlari flotatsiya usulida boyitish natijasida hosil bo'lgan chiqindilarni gidrometallurgiya usulida qayta ishlash texnologiyalarini takomillashtirish dissertatsiyaning asosiy maqsadi qilib belgilangan. Ushbu maqsadga erishish uchun aniq vazifalar qo'yilgan.
- Tadqiqotning obyekti va predmeti: Tadqiqot obyekti sifatida «Olmaliq KMK» AJ Qalmoqqir koni sulfidli ma'dani, mis eritish zavodi konverter toshqoli va undan chiqqan texnogen chiqindilar belgilangan. Tadqiqot predmeti esa konverter toshqollarini yanchuvchi sifatida qo'llash va ularni flotatsiya usulida boyitish hamda piro-gidrometallurgiya usulida qayta ishlash texnologiyasini takomillashtirish hisoblanadi.
- Tadqiqotning usullari va ilmiy yangiligi: Dissertatsiya ishini bajarishda zamonaviy nazariy va amaliy usullardan foydalanilganligi va tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iboratligi bayon etilgan: konverter toshqollarini yanchuvchi sifatida qo'llashning texnik-iqtisodiy asoslari, yangi texnologik sxemalarning ishlab chiqilganligi.
- Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati: Konverter toshqollarini qayta ishlash texnologiyasini joriy etish natijasida misni ajratib olish darajasi oshganligi va energiya sarfi kamayganligi, bu esa iqtisodiy samaradorlikni oshirishi haqida ma'lumot berilgan.
- Xulosa: Dissertatsiyada keltirilgan barcha tadqiqot natijalari yakunlangan bo'lib, undan konverter toshqollarini qayta ishlashning samarali texnologiyasi ishlab chiqilganligi va uning amaliyotga joriy etilganligi tasdiqlangan.