Realizm va modernizm uyg’unligi
Ulug'bek Hamdamning "Isyon va itoat" romani falsafa va adabiyotdagi ekzistentsializm motivlarini namoyish etadi. Asarda insonning taqdirga qarshi isyoni, hayot mazmunini izlashi, borliq va yo'qlik, ezgulik va qabohat kurashi kabi mavzular ko'tariladi. Roman qahramonlari hayotning adolatsizliklariga, jamiyatdagi illatlarga qarshi kurashadilar. Asar globallashuv jarayonining bir belgisi sifatida baholanadi.
Asosiy mavzular
- Insonning taqdirga qarshi isyoni: Asarda insonning o'z taqdiriga ko'r-ko'rona bo'ysunmasdan, balki unga qarshi kurashishi, o'z hayotini o'zi yaratishga intilishi tasvirlanadi. Qahramonlar jamiyatdagi adolatsizliklarga, zo'ravonlikka qarshi isyon ko'taradilar.
- Hayot mazmunini izlash: Roman qahramonlari hayotning ma'nosi nima ekanligi, inson nega yashashi kerakligi kabi savollarga javob izlaydilar. Ular moddiy boylik ortidan quvish o'rniga ma'naviy kamolotga erishishga, ezgulik qilishga intiladilar.
- Borliq va yo'qlik: Asarda hayot va o'lim, borliq va yo'qlik o'rtasidagi munosabatlar, insonning o'z o'limi oldidagi qo'rquvi va umidi kabi mavzular ko'tariladi.
- Ezgulik va qabohat kurashi: Romanda yaxshilik va yomonlik, adolat va zulm o'rtasidagi kurash tasvirlanadi. Qahramonlar ezgulik yo'lidan borishga, yomonlikka qarshi kurashishga intiladilar.