Қўриқ, лалми ва суғориладиган бўз тупроқларнинг зоофаунасини аниқлаш (ғарбий қурама тоғ ён бағри тупроқлари мисолида)

Ushbu hujjat tuproqshunoslik va agrokimyo fanlariga oid boʻlib, Oʻzbekiston Respublikasi qishloq va suv xoʻjaligi vazirligi tomonidan chop etilgan. Unda magistratura boʻlimi talabalari uchun qoʻllanma sifatida materiallar keltirilgan. Asosiy eʼtibor tuproq eroziyasi, uning turlari, sabablari va oqibatlariga qaratilgan. Shuningdek, tuproq biotasi, mikroorganizmlar va ularning tuproq unumdorligiga taʼsiri ham koʻrib chiqiladi. Tadqiqotlar natijalari, ilmiy va amaliy ahamiyatga ega boʻlgan maʼlumotlar ham keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Tuproq eroziyasining ta'siri: Lalmi va sug'oriladigan yerlarda tuproq eroziyasining morfologik va mexanik tarkibga ta'siri o'rganiladi. Eroziya natijasida tuproqning unumdor qatlami buzilishi, organik moddalar kamayishi va fizik-kimyoviy xususiyatlarining yomonlashuvi tahlil qilinadi.
  • Tuproq biotasi va mikroorganizmlar: Tuproqdagi mikroorganizmlarning roli, xususan bakteriyalar, zamburug'lar va nematodalarning ekologik guruhlari va tarqalishi ko'rib chiqiladi. Ularning tuproq unumdorligiga ta'siri, organik moddalarning parchalanishi va mineral moddalar almashinuvi kabi jarayonlardagi ishtiroki baholanadi.
  • Tuproq unumdorligini oshirish yullari: Eroziyaga qarshi kurashish tadbirlari, organik va mineral o'g'itlardan foydalanish, almashlab ekish tizimini joriy etish kabi tuproq unumdorligini saqlash va oshirish bo'yicha amaliy tavsiyalar beriladi. Tuproqni muhofaza qilish va undan oqilona foydalanishning ahamiyati ta'kidlanadi.