Zoologiya
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo'jaligi vazirligi Samarqand qishloq xo'jalik instituti tomonidan nashr etilgan bo'lib, zoologiya faniga oid ma'ruzalar matnlaridan iborat. Kitob, asosan, veterinariya va zootehniya yo'nalishlari talabalari uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Organik olamning tarkibi: Organik olamning asosiy tarkibiy qismlari, jumladan, viruslar, bakteriyalar, o'simliklar, zamburug'lar va hayvonot dunyosi ko'rib chiqiladi. Har bir dunyoning o'ziga xos xususiyatlari, tuzilishi va ko'payish usullari ta'riflanadi. Zoologiya fanining hayvonot dunyosini o'rganishdagi roli va ahamiyati ta'kidlanadi.
- Zoologiya fanining maqsadi, vazifalari va boshqa biologik fanlar bilan bog'liqligi: Zoologiya fanining asosiy maqsadi talabalarga hayvonot dunyosining xilma-xilligi, evolyutsiyasi, sistematik guruhlari, geografik tarqalishi, tuzilishi, rivojlanishi va ekologiyasi haqida bilim berishdan iborat. Zoologiyaning embriologiya, anatomiya, fiziologiya, genetika va ekologiya kabi boshqa biologik fanlar bilan bog'liqligi ko'rsatiladi. Fanning veterinariya va chorvachilikdagi ahamiyati ochib beriladi.
- Zoologiya fanining qisqacha rivojlanish tarixi: Zoologiyaning qadim zamonlardan to hozirgi kungacha bo'lgan rivojlanish bosqichlari, fanning shakllanishiga hissa qo'shgan olimlar va ularning ishlari bayon etiladi. Aristotelning zoologiyaga oid qarashlari, Karl Linneyning sistematikasi, Ch.Darvinning evolyutsion nazariyasi va O'zbekistonda zoologiya fanining rivojlanishi xususida ma'lumotlar keltirilgan.
- Hayvonot dunyosi sistematikasining asoslari, asosiy sistematik kategoriyalar: Hayvonot dunyosini sistematik guruhlash prinsiplari, taksonomik kategoriyalar (tur, avlod, oila, turkum, sinf, tip) va ularning o'zaro munosabatlari tushuntiriladi. Har bir hayvonning sistematik o'rnini aniqlashda e'tiborga olinadigan asosiy xususiyatlar sanab o'tiladi.
- Zoologiyaning tarkibiy qismlari: Zoologiya fanining asosiy bo'limlari (protozoologiya, gelmintologiya, malakologiya, arahnologiya, entomologiya, ixtiologiya, ornitologiya, mammologiya) va ularning o'rganish ob'ektlari ko'rsatiladi. Har bir bo'limning hayvonot dunyosini o'rganishdagi roli va ahamiyati ta'kidlanadi.
- Mamlakat xalq xo'jaligini rivojlantirishda hayvonot dunyosidan oqilona foydalanish va uni muhofaza qilish: Hayvonot resurslaridan xalq xo'jaligida oqilona foydalanish yo'llari, ularni muhofaza qilish, genetik fondni saqlash va tiklash masalalari ko'rib chiqiladi. Qishloq xo'jaligi, baliqchilik, asalarichilik va boshqa sohalarda hayvonot dunyosining ahamiyati ochib beriladi. Ekologik muammolar va ularni hal etish yo'llari muhokama qilinadi.