Метеорология ва иқлимшунослик асослари

Ushbu kitob meteorologiya va iqlimshunoslik asoslarini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, atmosfera tuzilishi, radiatsiya, harorat, namlik, shamol va ularning o'zgarish qonuniyatlarini o'z ichiga oladi. Kitobda iqlimning shakllanish omillari, tasnifi va O'rta Osiyo iqlimining o'ziga xosliklari ham ko'rib chiqilgan. Materiallar o'quvchilar uchun qulay va tushunarli tarzda bayon etilgan.

Asosiy mavzular

• Atmosferaning tarkibi va tuzilishi: Atmosferaning asosiy gaz tarkibi, ularning balandlik bo'yicha o'zgarishi, atmosfera qatlamlari (troposfera, stratosfera va boshqalar) haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, ozon va karbonat angidrid gazlarining roli, aerozollarning ta'siri ko'rib chiqiladi.
• Radiatsiya: Quyosh radiatsiyasi, uning spektral tarkibi, atmosferada yutilishi va sochilishi, radiatsiya balansi va uning geografik taqsimoti masalalari yoritilgan.
• Harorat: Yer yuzida va atmosferada haroratning o'zgarishi, sutkalik va yillik tebranishlari, inversiyalar haqida ma'lumotlar beriladi. Haroratning geografik taqsimoti va unga ta'sir etuvchi omillar tahlil qilingan.
• Namlik: Atmosferadagi namlikning asosiy ko'rsatkichlari (mutlaq, nisbiy namlik, to'yinish bosimi), ularning o'zgarishi va o'zaro bog'liqligi, shuningdek, yog'inlar va ularning turlari, hosil bo'lish sharoitlari va geografik taqsimoti haqida ma'lumotlar keltirilgan.
• Shamol: Shamolning hosil bo'lish sabablari, kuchini va yo'nalishini ifodalash, shamolning asosiy turlari (geostrofik, gradient, mahalliy), ularning xususiyatlari va atmosfera hodisalariga ta'siri ko'rib chiqiladi.
• Iqlim: Iqlimning shakllanish omillari, Yer sharidagi iqlim tiplari va ularning xususiyatlari, iqlimni tasniflash usullari, O'rta Osiyo iqlimining o'ziga xosliklari va o'zgarishi haqida ma'lumotlar beriladi. Антропоген таъсирнинг иқлимга таъсири.