Выбор оптимального вида транспортных средств при перевозке грузов
Ushbu kurs ishi transport logistikasi va xavfsizligiga bag'ishlangan bo'lib, yuk tashishda optimal transport vositasini tanlash masalasini o'rganadi. Unda transport turlari (temir yo'l, avtomobil, suv, havo, quvur) taqqoslanib, ularning afzalliklari va kamchiliklari keltirilgan. Shuningdek, yuk tashish jarayonining asosiy elementlari, ekspluatatsion xarajatlarni aniqlash, kapital qo'yilmalarni baholash, va transport turini xalq xo'jaligi nuqtai nazaridan tanlash mezonlari ko'rib chiqiladi. Amaliy qismda avtomobil va temir yo'l transporti orqali yuk tashishning iqtisodiy samaradorligi taqqoslanadi.
Asosiy mavzular
- Transport turlari va ularning xususiyatlari: Temir yo'l, avtomobil, suv (dengiz va daryo), havo va quvur transportlarining afzalliklari, kamchiliklari va qo'llanilish sohalari. Har bir transport turining O'zbekiston iqtisodiyotidagi o'rni va rivojlanish istiqbollari.
- Yuk tashish jarayonining elementlari: Yukni qabul qilish, jo'natish, ortish/tushirish, markalash, kuzatib borish, yetkazib berish, rasmiylashtirish, hisob-kitob qilish va mijozni xabardor qilish kabi bosqichlar.
- Ekspluatatsion xarajatlarni aniqlash: Transport vositasining turiga, yo'l sharoitlariga, yuk hajmining va boshqa omillarga bog'liq holda yuk tashishdagi xarajatlarni hisoblash usullari.
- Kapital qo'yilmalarni baholash: Transport vositalariga, infratuzilmaga va boshqa asosiy vositalarga qilingan investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini aniqlash.
- Transport turini tanlash mezonlari: Xarajatlar, tezlik, ishonchlilik, xavfsizlik va ekologik tozalik kabi omillarni hisobga olgan holda yuk tashish uchun eng maqbul transport turini tanlash usullari.
- Amaliy hisob-kitoblar: Avtomobil transporti va temir yo'l transporti uchun ekspluatatsiya xarajatlari, kapital qo'yilmalar va xalq xo'jaligi ko'rsatkichlari bo'yicha amaliy hisob-kitoblar misollari.