Конструкцион материаллар технологияси
Ushbu kitob "Konstruksion materiallar texnologiyasi" fanidan tajriba va amaliy mashg'ulotlarni bajarish uchun uslubiy qo'llanmadir. Unda metallar, qotishmalar, chُyan, po'lat, ularni ishlab chiqarish usullari, termik ishlov berish, payvandlash, korroziya kabi materialshunoslikning asosiy tushunchalari va jarayonlari haqida ma'lumot berilgan. Qo'llanma mashinasozlik, texnologik mashinalar va jihozlar yo'nalishidagi talabalar uchun mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Konstruksion materiallarni o'rganish: Metall va qotishmalarning asosiy turlari, fizik-mexanik xossalari, qo'llanish sohalari, rangli va qora metallar, ularning tarkibi va xususiyatlari.
- Chُyan ishlab chiqarish: Temir rudalari, ularni boyitish usullari, metallurgiyada qo'llaniladigan yoqilg'ilar, flyuslar, domna pechining tuzilishi, undan olinadigan mahsulotlar.
- Pُlat ishlab chiqarish: Kislorodli konvertorda po'lat olish, marten pechlarida po'lat olish, elektr pechlarda po'lat olish, po'lat tarkibi va xossalari.
- Temir-uglerod qotishmasi holat diagrammasi: Muvozanatdagi Fe-Fe3C holat diagrammasida po'lat va chُyan strukturasini o'rganish, diagrammadagi chiziqlar, fazalar, temperatura ta'siri.
- Metallar qattiqligini Brinell usuli bilan aniqlash: Materiallar qattiqligini aniqlash usullari, Brinell usulining mohiyati, asboblar, o'lchash, qattiqlikni hisoblash.
- Metallarni elektr yoyli payvandlash: Elektr yoyli payvandlash texnologiyasi, payvandlash uskunalarining tuzilishi, xavfsizlik texnikasi, elektrodlar, tok kuchi, kuchlanish.
- Gaz bilan metallarni payvandlash: Gaz bilan payvandlash jarayoni, gazlar, uskunalar, payvandlash rejimi, texnik xavfsizlik.
- Konstruksion materiallarning korroziyalanish jarayoni: Korroziya turlari, kimyoviy va elektrokimyoviy korroziya, korroziyaga ta'sir etuvchi omillar, korroziyadan himoya qilish usullari.
- Tokarlik keskichlarini o'rganish: Tokarlik keskichlarining qismlari, geometriyasi, turlari, ishlatilish sohalari, asosiy burchaklari.
- Tokarlik-vintqirqish dastgohining tuzilishi: Tokarlik-vintqirqish dastgohining asosiy qismlari, harakat uzatish mexanizmlari, boshqarish elementlari.
- Universal frezalash dastgohining tuzilishi: Frezalash dastgohining asosiy qismlari, harakat uzatish mexanizmlari, frezalar turlari.