Хомашё материаллари
Ushbu kitob kimyoviy texnologiya bakalavriat yo'nalishi talabalari uchun "Xomashyo materiallari va ularni boyitish" fanini o'qitishga bag'ishlangan. Unda noorganik moddalar ishlab chiqarish sanoati, xomashyo materiallari, boyitish prinsiplari, kompleks foydalanish istiqbollari va muammolari kabi masalalarni hal qilishda yordam beradigan ma'lumotlar jamlangan. Kitob zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish usullarini ham qamrab oladi.
Asosiy mavzular
- Kimyoviy sanoatda xom ashyo va uni boyitish usullari: Xom ashyoning mohiyati, manbalari, qattiq, suyuq va gazsimon xom ashyolarni boyitish usullari, kompleks foydalanish va chiqindisiz texnologiyalar haqida ma'lumot beriladi. Xom ashyolarni maydalash, saralash, gravitatsion, elektromagnit va flotatsiya usullari orqali boyitish texnologiyalari ko'rib chiqiladi.
- Kimyo sanoatida suv va unga ishlov berish: Tabiiy suv turlari, ularning tarkibi, ishqoriyligi, qattiqligi, oksidlanuvchanligi va ularga ishlov berish usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
- Sanoat oqova suvlariga ishlov berish: Sanoat oqova suvlarini tozalashning sedimentatsiya (cho'ktirish), filtrlash, koagulyatsiya, flokulyatsiya, flotatsiya kabi usullari, shuningdek, sanitariya-kimyoviy tahlil usullari va suvning ifloslanganlik ko'rsatkichlarini aniqlash masalalari yoritilgan.
- Oltinugurt ishlab chiqarish xomashyolari: Kolchedanlar, oltinugurtlar, tarkibida oltinugurt dioksidi gazi bor bo'lgan gazlar, rangli metallurgiya chiqindi gazlari, aglomeratsiya gazlari kabi oltinugurt ishlab chiqarish xomashyolari va ularni qayta ishlash texnologiyalari ko'rib chiqiladi.
- Gazli oltinugurt va boshqa oltinugurtli xomashyolarni qayta ishlash: Gazli oltinugurt, rangli metallurgiya chiqindi gazlaridan gazli oltinugurt olish, nordon gudronlar, domna shlaklari, kaltsiy sulfatlari va oltinugurtli xomashyoni tanlash masalalari muhokama qilinadi.
- Kaliyli xomashyolari va ularning tavsifi: Kaliyli xom ashyolar, tabiiy kaliyli tuzlar, MDH va dunyodagi kaliyli ma'dan konlari, T'yubegatan kaliyli ma'dani, kaliyli tuzlarning mavjud bo'lish hududlari, kаliyli ma'danlarni yer ostida eritish texnologiyalari haqida ma'lumotlar keltiriladi.
- Silvinit ma'danini qayta ishlash usullari: Flotatsiya va galurgik usullarni solishtirish, kaliyli ma'danlarni flotatsiya usulida boyitish, kaliy ma'danini boyitish jarayonining bosqichlari, kaliy ma'danlarini bo'laklash sxemasi kabi mavzular yoritilgan.
- Fosfat xom ashyolari va ularga ishlov berish usullari: Fosfatli minerallar, fosfatli xom ashyolarni boyitish, O'zbekiston fosforitlarining tavsifi, fosforitlarning fizik-kimyoviy va mexanik xossalari, fosfat xomashyosiga qo'yilgan talablar va ishlov berish usullari, tabiiy fosfatlarni sulfat kislotali parchalashning umumiy fizik-kimyoviy asoslari kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Past navli fosforitlarni qayta ishlash usullari: Past navli fosforitlarning kimyoviy tarkibi, ularni faollashtirish usullari (mexanik, kimyoviy, mexano-kimyoviy, termik va mikrobiologik), yangi texnologiyalar va ularning afzalliklari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Kamyob va nodir elementlar xom ashyolari: Kamyob metallar ishlab chiqarish texnologiyasi, ularning xom ashyo turlari, konlari, kimyoviy tarkibi, qayta ishlash bosqichlari va usullari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Volfram, molibden, tantal, niobiy, sirkoniy, vanadiy kabi elementlar xom ashyolari va ularni qayta ishlash texnologiyalari ko'rib chiqiladi.