Экология ва геоэкологик мониторинг
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan chop etilgan bo'lib, ekologiya va geoekologik monitoring fanidan ma'ruzalar matnini o'z ichiga oladi. Unda ekologiya fanining predmeti, vazifalari, shakllanish tarixi, rivojlanishi, ekologik omillar, biosfera va inson faoliyati kabi mavzular yoritilgan. Kitob talabalarga, o'qituvchilarga va ekologiya sohasiga qiziquvchilarga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Ekologiya fanining predmeti va vazifalari: Ekologiya tushunchasi, uning fanlar tizimidagi o'rni, bo'lim va sohalari.
- Ekologiya fanining shakllanishi va rivojlanish tarixi: Ekologiya fanining rivojlanish bosqichlari, buyuk allomalarning asarlari, hozirgi kundagi takomillashuvi.
- Ekologik omillar va ularning organizmlarga ta'siri: Ekologik omillarning turlari (abiotik, biotik, antropogen) va ularning organizmlarga ta'siri.
- Geoekologiya haqida tushuncha: Geoekologiya - ekologiyaning yuqori bosqichi, hozirgi zamon ekologik halokati, O'zbekistonning cho'l, adir va yaylov mintaqalarida geoekologik muammolar.
- Populyatsiya, biosfera, biogeotsenoz va ekologik tizim haqida tushuncha: Populyatsiya tushunchasi, biogeotsenoz-organimlarning alohida to'plami, biogeotsenoz tabiiy landshaftning tarkibiy qismi, ekotizimda modda va energiya almashinuvi.
- Yer landshafti qonuniyat turlari: Landshaft haqida tushuncha, yer kadastri, yerdan foydalanish jarayonida maxsuododorligini yaxshilash tadbirlari.
- O'zbekistonda geoekologik muammolar: O'zbekistonning ba'zi hududlarida atmosfera havosining ifloslanishi va uni oldini olish, suvdan foydalanish, chuchuk suv muammosi, tabiatni noyob joylarini muxofaza qilish.
- Tabiiy resurslar va ekologik ekspertiza asoslari: Mineral xom ashyo boyliklaridan to'g'ri foydalanish va ularni asrash, ekologik ekspertiza yangi kuriladigan xo'jalik inshootlarining hayot muhitiga, tabiiy vositalarga, insonlar sog'ligiga qiladigan ta'siriga baho berish.
- Biosfera va inson faoliyati: Biosfera turg'un, murakkab, eng katta ekotizimdir. Biosferaga inson ta'siri. Biosferaning ekologik muammolari.
- Ekologik ta'lim-tarbiya: Ekologik axloq va insonparvarlik, ekologik madaniyat, ekologik ta'lim va tarbiya.