O’zbekistonda arxeologiya fanining paydo bo’lishi va taraqqiyoti
Ushbu bitiruv malakaviy ish O`zbekistonda arxeologiya fanining shakllanishi va rivojlanish bosqichlarini o`rganishga bag`ishlangan. Unda arxeologiyaning nazariy asoslari, O`rta Osiyoda arxeologiya fanining paydo bo`lishi, mahalliy kadrlarning shakllanishi va arxeologik tadqiqotlarning asosiy yo`nalishlari ko`rib chiqilgan. Shuningdek, O`zbekiston arxeologiya faniga hissa qo`shgan olimlarning faoliyati tahlil etilgan.
Asosiy mavzular
- Arxeologiya fanining Yevropada paydo bo'lishi tarixi: Arxeologiya fanining shakllanishi, antik davrda qiziqishning uyg'onishi, Renessans davrida san'at asarlariga e'tibor, ilk qazishmalar, antikvarlar faoliyati va klassik arxeologiyaning rivojlanishi.
- Gerkulanum va Pompeyning arxeologik qazish uslublarini tushunishda manba ekanligi: Vezuviy vulqoni oqibatida vayron bo'lgan shaharlarda qazish ishlari, qazish uslublarining o'ziga xosligi, materiallarni topish va tahlil qilish, ilmiy yondashuvning shakllanishi.
- Arxeologiya XVIII asr XIX asrdagi rivoji: Arxeologiyaning Yevropada rivojlanishi, ijtimoiy-siyosiy o'zgarishlar ta'siri, Napoleon yurishlari, Fransua Shampolonning ierogliflarni o'qishdagi xizmatlari, misrshunoslikning rivojlanishi.
- Rossiyada arxeologiya fanining paydo bo'lishi: Rossiyada arxeologik qazishmalar tarixi, Pyotr I ning roli, muzeylar tashkil etilishi, dastlabki arxeologik tadqiqotlar, Z.Ya.Xodakovskiyning faoliyati, Rossiya arxeologiya jamiyatining tashkil etilishi va arxeologik uslublarning shakllanishi.
- İbtidoiy arxeologiyaning paydo bwlishi: İbtidoiy arxeologiya tarix fanining alohida yo'nalishi sifatida shakllanishi, bu sohada antik dunyo olimlarining hissasi, Lukretsiy Karning «Buyumlarning tabiati to'g'risida» asari.
- O'zbekistonda arxeologiya fanini paydo bwlishi va rivojlanishining bosqichlari: Turkistonda arxeologik qazishmalar tarixidan, mahalliy ziyolilar faoliyatining roli, Veselovskiy va Bartol'dning ishlari, Dastlabki o'zbek arxeologlarining shakllanishi, arxeologiya kafedrasini ochilishi, fanning rivojlanishidagi asosiy omillar.
- O'zbekistonda arxeologiya fanini vujudga kelishida Ya.G'.G'ulomovning roli: Ya.G'.G'ulomov hayoti va faoliyati, uning O`zbekiston tarixini va arxeologiyasining o`rganilishidagi hissasi, shogirdlar tayyorlash ishlari va ilmiy-pedagogik faoliyatining ahamiyati.
- Yah'yo G'ulomovning izdoshlari: Shogirdlarining O`zbekiston arxeologiyasining rivojlanishidagi hissasi, ularning yangi ilmiy ishlari, tadqiqotlari, yaratgan ilmiy kashfiyotlari