Qaraqalpaq tili jaziwinin` qa`liplesiw ha`m rawajlaniw jollari

Kitobda qoraqalpoq tilining shakllanish tarixi, turkiy tillar bilan aloqasi, adabiy tilning ahamiyati, dialektlar va ularning xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.

Asosiy mavzular

  • Qoraqalpoq tilining shakllanish tarixi: Qoraqalpoq tilining qadimgi turkiy tillar bilan aloqasi va shakllanish bosqichlari ko'rib chiqiladi. Qaraqalpoq xalqining etnogenezi, xususan sak-massaget qabilalari bilan bog'liqligi o'rganiladi. Qipchoq qabilalari va ularning qoraqalpoq tilining rivojlanishiga ta'siri ham tahlil qilinadi.
  • Turkiy tillar bilan aloqasi: Qoraqalpoq tilining turkiy tillar oilasidagi o'rni, yaqin va uzoq tillar aniqlanadi. Qoraqalpoq tilining qipchoq tillari guruhiga mansubligi asoslanadi. Bundan tashqari, qoraqalpoq tilining boshqa turkiy tillar bilan fonetik, leksik va grammatik o'xshashliklari ko'rsatiladi.
  • Adabiy tilning ahamiyati: Adabiy tilning xalq tili bilan aloqasi, uning shakllanishi va rivojlanishidagi o'ziga xosliklar tahlil qilinadi. Qoraqalpoq adabiy tilining og'zaki va yozma shakllari, ularning o'zaro bog'liqligi va ahamiyati ko'rib chiqiladi. Adabiy tilning xalq tilidan ko'ra naqshinkorligi, uslubiy jihatdan ixchamligi ko'rsatiladi.
  • Dialektlar va ularning xususiyatlari: Qoraqalpoq tilidagi dialektlarning (arqa va tushlik) o'ziga xos belgilari, ularning leksik, fonetik va grammatik xususiyatlari ko'rib chiqiladi. Dialektlararo farqlar va ularning adabiy tilga ta'siri o'rganiladi. Qoraqalpoq adabiy tilining arqa dialekt asosida shakllanganligi ta'kidlanadi.