Madaniyatshunoslik
Ushbu kitob madaniyatshunoslik fanining asosiy tushunchalari, rivojlanish bosqichlari va Markaziy Osiyo madaniyatining jahon madaniyati tarixidagi o'rni kabi masalalarni yoritadi. Madaniyatning turli sohalari, san'at, adabiyot, falsafa va din kabi jabhalari tahlil qilinadi. Asosan madaniyat va ma'naviy merosning o'zaro bog'liqligi, milliy va umuminsoniy qadriyatlarning ahamiyati ko'rsatib o'tilgan.
Asosiy mavzular
- Madaniyatshunoslik fanining predmeti va vazifalari: Ushbu mavzu madaniyatshunoslik fanining asosiy tushunchalari va jamiyat hayotidagi o'rni haqida ma'lumot beradi. Madaniyatshunoslikning predmeti, bo'limlari va tipologiyasi tahlil qilinadi.
- Madaniyat rivojlanishining asosiy qonuniyatlari: Madaniyatning moddiy va ma'naviy jihatlari, ularning o'zaro aloqadorligi va jamiyat hayotidagi roli muhokama qilinadi. Madaniyatning asosiy qonuniyatlari, shakl va mazmun birligi, an'anaviy va zamonaviy madaniyatlar o'rtasidagi munosabatlar ko'rib chiqiladi.
- Madaniy taraqqiyot va ma'naviy meros: Madaniyat va ma'naviy merosning o'zaro bog'liqligi, vorislik mexanizmi va madaniy taraqqiyotda milliy va umuminsoniy qadriyatlarning ahamiyati yoritiladi.
- Arxaik (ibtidoiy) madaniyat: Arxaik madaniyatning vujudga kelish sabablari, ilk madaniyat namunalari, so'nggi paleolit va neolit davri madaniyati hamda jez davrida yangi turdagi madaniyatning shakllanishi ko'rib chiqiladi. Ibtidoiy odamlarning turmush tarzi, diniy e'tiqodlari va san'ati tahlil qilinadi.
- Qadimgi davr madaniyati: Qadimgi Sharq sivilizatsiyalari - Misr, Mesopotamiya, Hindiston va Xitoy madaniyatlari o'rganiladi. Ularning jahon sivilizatsiyasiga qo'shgan hissasi va o'ziga xos xususiyatlari yoritiladi.
- Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi madaniyati: Markaziy Osiyo madaniyatining o'ziga xosligi, Yunon-Baqtriya madaniyati va Kushonlar madaniyati tahlil qilinadi. Markaziy Osiyo xalqlarining madaniy merosi va jahon madaniyatiga qo'shgan hissasi ko'rsatib o'tiladi.
- Markaziy Osiyo xalqlarining V-XIII asrlardagi ijtimoiy va madaniy hayoti: Ushbu davrda Markaziy Osiyo madaniyatining rivojlanishi, O'rxun-Enasoy yodgorliklari, yunon muarrixlarining asarlari va qadimgi Xitoy yilnomalarining ahamiyati yoritiladi.
- «Temur va Temuriylar» davri madaniyati: Amir Temur va Temuriylar davri madaniyatining o'ziga xos xususiyatlari, me'morchilik, san'at, ilm-fan va adabiyotning rivojlanishi tahlil qilinadi. Ushbu davr madaniyatining jahon madaniyatiga qo'shgan hissasi ko'rsatib o'tiladi.
- Mustaqillik va madaniy taraqqiyot: O'zbekistonning mustaqillik yillaridagi madaniy taraqqiyoti, milliy istiqlol g'oyasi va madaniyat, madaniy merosni tiklash va rivojlantirish masalalari yoritiladi.