Me’yor hodisasining lingvistik tushuncha ekanligi

Ushbu bitiruv malakaviy ishi o'zbek tilshunosligida me'yor masalasining lingvistik mohiyatini ochib berishga qaratilgan. Unda til va nutqning ijtimoiy hodisa ekanligi, adabiy til va adabiy me'yor tushunchalari, hozirgi o'zbek adabiy tilining me'yoriy ko'rinishlari, leksik va grammatik me'yorlar batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, ishda me'yorning milliy va tarixiy xususiyatlari, til birliklarining nutqdagi o'zgarishlari va ularning me'yorga ta'siri kabi masalalar ham ko'rib chiqilgan.

Asosiy mavzular

Til va nutqning ijtimoiy hodisa ekanligi: Til insonlar o'rtasidagi aloqa vositasi, jamiyatning madaniy va ma'naviy boyligidir. Nutq esa tilning amaliy ko'rinishi bo'lib, unda tilning me'yoriy qoidalari amalga oshiriladi.
Adabiy til va adabiy me'yor: Adabiy til umumxalq tilining eng yuqori shakli bo'lib, me'yorlashtirilgan til hisoblanadi. Adabiy me'yor esa adabiy tilning to'g'ri va adabiy qo'llanish qoidalarini belgilaydi.
Hozirgi o'zbek adabiy tilining me'yoriy ko'rinishlari: Hozirgi o'zbek adabiy tili imlo, talaffuz, leksik va grammatik me'yorlarga ega. Imlo va talaffuz me'yorlari yozuv va so'zlashuvda so'zlarning to'g'ri shakllarini belgilasa, leksik me'yor so'zlarning ma'no doirasini, grammatik me'yor esa so'zlarning gapdagi aloqalarini tartibga soladi.
Grammatik me'yor: Grammatik me'yor morfologik va sintaktik me'yorlarni o'z ichiga oladi. Morfologik me'yor so'z shakllarining to'g'ri qo'llanishini, sintaktik me'yor esa so'zlarning gapdagi to'g'ri tartibini ta'minlaydi.