Лексикология хақида умумий маълумот. Сўз ва унинг маъноси
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim muassasalari uchun ona tili fanidan ma'ruzalar matni bo'lib, unda leksikologiya, so'z va uning ma'nolari, tilshunoslik, nutq madaniyati kabi mavzular yoritilgan. Kitobda o'zbek tilining fonetik, leksik, grammatik jihatlari, shuningdek, o'quvchilarning dunyoqarashini shakllantirishda ona tilining roli kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Bundan tashqari, kitobda davlat ta'lim standartlari, ta'limning maqsadi, vazifalari, mazmuni, shakli, vositalari va tamoyillari haqida ma'lumot beriladi.
Asosiy mavzular
- Leksikologiya haqida umumiy ma'lumot: Leksikologiya, uning qismlari (leksika, semantika, etimologiya) va turlari (umumiy, qiyosiy, konkret leksikologiya) haqida ma'lumot beriladi. So'z va uning ma'nolari, leksik va grammatik ma'nolari tahlil qilinadi. Leksikologiyaning vazifalari, so'zlarning shakl va ma'no munosabatlari, kelib chiqishi, qo'llanilishi, emotsional bo'yog'i kabi jihatlari o'rganiladi. So'zning semantik strukturasi, tushuncha, hukm, xulosa kabi mantiqiy kategoriyalar bilan aloqasi ko'rsatiladi.
- Ona tili darslarida o'quvchi dunyoqarashini shakllantirish: Ona tilining o'quvchi dunyoqarashini shakllantiruvchi va rivojlantiruvchi fan sifatidagi roli muhokama qilinadi. Ona tili darslarida o'quvchi dunyoqarashini shakllantirishda fanlararo bog'liqlik, ona tili dasturi, davlat ta'lim standartlari va ularning talablari ko'rib chiqiladi. Ta'limning vazifalari, o'quvchilarda dunyoqarashni shakllantirishning ahamiyati, tilning ijtimoiy hodisa ekanligi, shuningdek, turli harflar va so'zlarni o'rgatish orqali dunyoqarashni shakllantirish usullari yoritiladi.
- Ona tili o'qitishning lingvistik, psixologik va pedagogik asoslari: Ona tili o'qitishning lingvistik, psixologik va pedagogik asoslari, tilning barcha tomonlarini o'rganishning metodik tamoyillari, o'quvchilarda fikrni grammatik to'g'ri, uslubiy aniq ifodalash ko'nikmalarini shakllantirish, o'zbek tilining fonetik, morfologik, sintaktik xususiyatlari, til hodisalarini tahlil qilish metodlari muhokama qilinadi.