«Kоstyum tarixi va kompozitsiyasi»
Ushbu kitob kostyum kompozitsiyasi, dizayn, tarixi va madaniy ahamiyatiga bag'ishlangan ma'ruzalar matnidir. Unda kostyumning asosiy elementlari, shakllari, materiallari, bezaklari, ranglar uyg'unligi, va ko'z aldanishlaridan foydalanish kabi jihatlari batafsil yoritilgan. Kitob O'zbekiston va jahon xalqlarining milliy liboslariga, kostyumning ijtimoiy va badiiy ahamiyatiga alohida e'tibor qaratadi.
Asosiy mavzular
- Kostyum Kompozitsiyasi Kategoriyalari: Tektonika va shakl, hajmiy-fazoviy tuzilishi, geometrik ko'rinishi, hajmdorlik darajasi, siluet, chiziqlar, katta-kichikligi va vazni kabi tushunchalar orqali kostyumning asosiy tarkibiy elementlari va ularning o'zaro bog'liqligi o'rganiladi. Bu mavzu kostyum yaratish jarayonida shaklni to'g'ri idrok etish va kompozitsion muvozanatni ta'minlash uchun muhimdir.
- Kompozitsiyaning Xususiyatlari: Shaklning yaxlitligi, kompozitsion markaz, markazni bo'rttirish qonuniyatlari, statiklik va dinamiklik, simmetriya va asimmetriya, muvozanat kabi kompozitsion xususiyatlar kostyumning vizual ta'sirini va estetik qiymatini belgilaydi. Bu mavzu kostyumning vizual effektini optimallashtirish va uyg'unlikni yaratishga yordam beradi.
- Kompozisiya Vositalari: Proporsiya, nisbatlar, oltin kesim, masshtablilik, metrik va ritmik tuzilishlar kabi kompozisiyaga ta'sir etuvchi vositalar ko'rib chiqiladi. Ularning yordamida kostyumda uyg'unlik va vizual qiziqish yaratiladi.
- Rangning Roli: Rang xususiyatlari, xromatik va axromatik ranglar, ranglar doirasi, ranglarning uyg'unligi va kontrastligi kabi rang nazariyasining asosiy prinsiplari kostyum dizaynida rangni to'g'ri qo'llash va vizual effekt yaratish uchun muhimdir.
- Materiallar Va Faktura: Materiallarning plastik, dekorativ, fizik-mexanik va gigienik xususiyatlari, faktura, naqsh-guli, dekorativ motivlar turlari va ulardan foydalanish usullari yoritiladi. Kostyumning umumiy ko'rinishiga materialning ta'siri va undan oqilona foydalanish usullari ko'rsatiladi.
- Dekorativ Bezaklar: Dekorativ bezaklarning ahamiyati, turlari, materiallari va shakliga binoan guruhlanishi, kashta, applikatsiya, furnitura va boshqa bezak elementlaridan foydalanish usullari tahlil qilinadi. Bezaklar kostyumning vizual ta'sirini kuchaytirish va individuallikni ifodalashga yordam beradi.
- Ko'z Aldanishlaridan Foydalanish: Ko'zning aldanishi tushunchasi, illuziya turlari, gavda shaklini idrok etishda illuziyaning roli va kostyumda illuziyalardan foydalanish usullari ko'rib chiqiladi. Bu mavzu orqali kostyumning shaklini vizual ravishda o'zgartirish va kamchiliklarni yashirish mumkin.
- Kostyumlar tarixi: O'zbekiston va boshqa xalqlarning qadimiy kostyumlarining turlari va shakllari keltirib o'tilgan. Kostyumlar tarixi moda trendlarini o'rganishda muhim ahamiyatga ega.