Ўзбекистон олимларининг қиёсий тилшуносликни ривожлантиришга қўшган ҳиссаси
Ushbu kitob O'zbekistonda qiyosiy tilshunoslikning rivojlanishiga hissa qo'shgan olimlarning faoliyatini o'rganadi. Unda qiyosiy tilshunoslikning nazariy asoslari, o'zbek tilshunoslarining bu sohadagi yutuqlari, shuningdek, qiyosiy tadqiqot metodlari va yo'nalishlari tahlil qilinadi. Kitobda ko'plab o'zbek tilshunoslarining qiyosiy lingvistika sohasida qilgan ishlari keltirilgan
Asosiy mavzular
- Qiyosiy tilshunoslikning nazariy asoslari: Ushbu mavzu qiyosiy tilshunoslikning mohiyati, vazifalari, tadqiqot metodlari va yo'nalishlarini ochib beradi. Unda qiyosiy tilshunoslikning lingvistik tadqiqotlardagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, boshqa tilshunoslik sohalari bilan aloqasi ko'rsatiladi.
- O'zbekiston tilshunoslarining qiyosiy tilshunoslikka qo'shgan hissasi: Ushbu mavzu o'zbek tilshunoslarining qiyosiy tilshunoslik sohasidagi ilmiy merosini tahlil qiladi. Unda Mahmud Qoshg'ariy, Alisher Navoiy, E.D.Polivanov, O.Azizov, J.Buronov va U.K.Yusupov kabi olimlarning qiyosiy tadqiqotlarga qo'shgan hissalari ko'rib chiqiladi.
- Qiyosiy tadqiqot metodlari va yo'nalishlari: Ushbu mavzu qiyosiy tadqiqotlarda qo'llaniladigan metodlar va yo'nalishlarni o'rganadi. Unda fonetik, leksik, grammatik va sintaktik sathlarda qiyosiy tahlil metodlari, shuningdek, qiyosiy tadqiqotlarning pragmatik va kognitiv yo'nalishlari tahlil qilinadi.
- Tilshunoslikda yangi yo'nalishlar hususida fikrlar: Hozirgi zamon tilshunosligida yangi oqimlar paydo bo'ladi, ayrimlari yo'qolib ketadi. Bu haqida prof.O’.Q.Yusupov shunday deydi: Ayrim oqimlar voqelikni ob’yektiv aks ettira olmaganligi uchun fan ‘sahna’sidan tushib ketadi, ayrimlari voqelikni ko’p tomonlarini ob’ektiv aks ettira olganligi uchun ‘umriboqiy’ bo’lib qoladi. Voqiylik ser qirrali bo’lganligi uchun uning o’rganilmagan qirralarini o’rganishni, yoki o’rganilgan qirralarini yanada chuqurroq o’rganishni maqsad qilgan holda yangi oqimlar paydo bo’ladi.