Jadidchilik harakatining vujudga kelishi
Ushbu matnda 1913-yil 1-martda 9B sinfida o'tkazilgan tarix darsi bayon etilgan. Dars mavzusi jadidchilik harakatining vujudga kelishi. Darsning maqsadi o'quvchilarga Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat, jadidchilik g'oyalarining paydo bo'lishi haqida ma'lumot berish, Ismoil Gaspiralining Turkiston jadidlarining faoliyatiga qo'shgan hissasini tushuntirish, millatlar o'rtasidagi totuvlikni o'stirish va ajdodlar merosini o'rganishga bo'lgan munosabatni rivojlantirishdan iborat.
Asosiy mavzular
- Jadidchilik harakatining vujudga kelishi: O'rta Osiyoda jadidchilik harakatining vujudga kelish shart-sharoitlari, harakatning kelib chiqishi va taraqqiyparvarlik harakatining O'rta Osiyoga yoyilishi muhokama qilinadi. Rossiya imperiyasining Turkiston o'lkasida olib borgan siyosati, milliy qadriyatlarning toptalishi va ziyolilarning bu jarayondagi roli yoritiladi. Ismoil Gaspiralining jadidchilik harakatiga qo'shgan hissasi va yangi usul maktablarining tarqalishi ta'kidlanadi.
- Qoraqalpoqlar madaniyati (XIX asr oxiri - XX asr boshlari): Darsning o'tilgan mavzuni takrorlash qismida XIX asrning ikkinchi yarmi - XX asr boshlaridagi qoraqalpoqlar madaniyati haqida so'z boradi. Xalq og'zaki ijodiyoti, memorchilik, Ajiniyoz Qosiboy o'g'li va Berdaq kabi shaxslarning hayoti va ijodi yoritiladi.