Сўзнинг маъно жилолари
Ushbu kitob tilshunoslikka oid boʻlib, unda soʻzlarning maʼno jilolari, tagmaʼnolari, sharqona lutflar, askiyadagi kulgi qoʻzgʻatuvchi vositalar, hikmatlar va maqollarning mazmuniy-grammatik xususiyatlari, tasavvufdagi tagmaʼnolarning lisoniy asoslari hamda ismlar orqali ifodalanuvchi tagmaʼnolar kabi masalalar yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Soʻzning maʼno jilolari: Soʻzlarning maʼnolari turli xil ekanligi, soʻz koʻp qirrali hodisa sifatidatavsiflanadi va soʻzlarning maʼno nozikliklari asosidagi qudrati ochib beriladi.
- Soʻzlarning tagmaʼnolari haqida: Soʻzning lugʻaviy maʼnosi, nutqiy vaziyatda yuzaga chiqadigan tagmaʼnolari va ularning ahamiyati tahlil qilinadi. Shuningdek, Yusuf Xos Hojibning "Qutadgʻu bilig" asaridan misollar keltirilgan.
- Sharqona Lutf: Sharq xalqlari madaniy merosida soʻzlarning oʻziga xos maʼnolari va uslublari, sharqona lutflarning mohiyati va ahamiyatiyoritiladi.
- Askiyada kulgi qoʻzgʻatuvchi vositalar: Askiya sanʼatida kulgi qoʻzgʻatuvchi lisoniy va lisoniy boʻlmagan vositalar (koʻp maʼnolilik, oʻxshatish, ishoralar, ohang va boshqalar)ning roli va ahamiyati misollar orqali ochib beriladi.
- Hikmatlar va maqollarning mazmuniy-grammatik xususiyatlari: Hikmat va maqollarning xalq hayotiy tajribasining ifodasi sifatidagi xususiyatlari, ularning soddaligi, ixchamligi va maʼno teranligi, shuningdek, shakliy va mazmuniy mutanosibligi tahlil etiladi.
- Tasavvufda tagmaʼnolarning lisoniy asoslari: Tasavvufdagi soʻzlarning ramziy maʼnolari, ularning talqini va lisoniy asoslari, xususan, Ahmad Yassaviy hikmatlaridan namunalar keltirib ochib berilgan.
- Ismlar orqali ifodalanuvchi tagmaʼnolar: Ismlarning oʻzbek tilidagi maʼnolari, urf-odatlar, eʼtiqodlar bilan bogʻliqligi, matn ichida qoʻshimcha maʼno kasb etishi va nutqiy vaziyatda axborot berish xususiyatlariyoritilgan.