Чизма геометрия ва муҳандислик графика

Ushbu kitob "Chizma geometriya" fanidan ma'ruzalar to'plami bo'lib, unda ortogonal va aksonometrik proyeksiyalarda soyalar yasash, geometrik jismlarning soyalarini yasash, perspektiva, sonlar bilan belgilangan proyeksiyalar kabi chizma geometriyasining asosiy mavzulari ko'rib chiqiladi. Kitob qurilish va arxitektura yo'nalishidagi talabalar uchun mo'ljallangan bo'lib, ularga fazoviy tasavvurni rivojlantirish va chizmalarni to'g'ri tuzish ko'nikmalarini shakllantirishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Ortogonal va aksonometrik proyeksiyalarda soyalar yasash: Nuqta, to'g'ri chiziq va tekis shakllarning proyeksiyalar tekisliklaridagi tushgan soyalarini yasash usullari, geometrik sirtlarning o'z soyalarini yasash, doiraviy silindr va konusning soyasini yasash qoidalari ko'rsatilgan.
Geometrik jismlarning soyalarini yasash: Prizma, piramida, silindr va konus kabi geometrik jismlarning o'z soyalari va tushgan soyalarini yasash usullari, shuningdek, arxitektura elementlarida va interyerda soyalar yasash masalalari o'rganilgan.
Qaytaruvchi nurlar usuli va aksonometrik proyeksiyalarda soyalar yasash: Qaytaruvchi nurlar usulining mohiyati va uning yordamida soyalarni aniqroq yasash imkoniyatlari, aksonometrik proyeksiyalarda soyalar yasashning o'ziga xos xususiyatlari bayon etilgan.
Perspektiva: Perspektivaning asosiy tushunchalari, geometrik apparati, nuqtaning, to'g'ri chiziqning perspektivasi, perspektiva yasash usullari, turli vaziyatlardagi shakllarning perspektivalarini qurish qoidalari keltirilgan.
Tekislikning perspektivasi va pozitsion masalalar: Tekislikni perspektivada tasvirlash usullari, perspektivada yechiladigan pozitsion masalalar, to'g'ri chiziq kesmasini berilgan nisbatda bo'lish, to'g'ri chiziq bilan tekislikning kesishish nuqtasini yasash kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
Perspektivada masshtablar: Chuqurlik masshtabi, kenglik masshtabi, balandlik masshtabi tushunchalari, kesmani perspektivaning teng bo'laklarga bo'lish usullari.
Tekis shakllarning perspektivasi: Tekis shakllarning perspektivasi, to'rtburchaklarning perspektivasi, aylanaing perspektivasi hamda ularni amalda qo'llash masalalari.
Geometrik jismlarning perspektivasi: Qirrali va dumaloq jismlarning perspektivalarini yasash, kubning perspektivasi, parallelepipedning perspektivasi, piramida va konusning perspektivalarini yasash usullari.
Perspektiva yasash usullari: Perspektiva yasashda ko'rish nuqtasini tanlash, perspektiva yasash usullari va radial usul.
Arxitektorlar va to'rlar usuli: Arxitektorlar usuli va to'rlar usuli hamda ularning amaliy masalalarni yechishda qo'llanilishi.
Perspektivada soyalar: Perspektivada soyalar nazariyasi, sun'iy va tabiiy yoritishda soyalar yasash usullari.
Sonlar bilan belgilangan proyeksiyalar: Sonlar bilan belgilangan proyeksiyalarning asosiy tushunchalari, nuqtalarning, to'g'ri chiziqlarning va tekisliklarning proyeksiyalari hamda ularni yasash usullari.
Sonlar bilan belgilangan proyeksiyalarda to'g'ri chiziq va tekislik: To'g'ri chiziqni interpolyatsiyalash, to'g'ri chiziqning intervalli va qiyshiqligi, ikkita to'g'ri chiziqning o'zaro vaziyatlari, tekislikning proyeksiyalari va ularning xususiyatlari.
Sonlar bilan belgilangan proyeksiyalarda sirtlar va ularni tekislik bilan kesilishi: Тopoграфик сиртларнинг кесишиш чизиғини усулини ва ўзгача хусусиятлари.
Тopoграфик сиртда нуқта ва тўғри чизиқни танлаш: Тopoграфик сиртларнинг кесишув чизиғини ва энг катта оғма аниқлаш қонуниятлари.
Топографик сирт геометрик сиртлар билан: Топографик сиртлар билан турли масалалар.
Софлар билан белгиланган проекциялар ёрдаимида аози инженерлик: Tупроқлар ва софлар ёрдамида қазиш усуллари.