Vorlesungen in der theoretischen Grammatik der deutschen Sprache
Ushbu kitob nemis tilining nazariy grammatikasiga bag'ishlangan. Unda grammatik kategoriyalar, so'z turkumlari, fe'lning xususiyatlari, zamonlar, mayllar, shuningdek otlar va ularning turlari kabi mavzular ko'rib chiqiladi. Kitob davomida nemis tilining grammatik tuzilishi, uning lingvistik xususiyatlari va grammatik hodisalarning o'ziga xos jihatlari chuqur tahlil qilinadi.
Asosiy mavzular
- Grammatik kategoriyalar: Grammatik kategoriyalar tushunchasi, ularning morfologiyadagi o'rni, grammatik ma'nolarning ifodalanishi va kategoriyalarning turlari (son, kelishik, jins va boshqalar) haqida ma'lumot beriladi.
- So'z turkumlari: So'z turkumlari klassifikasiyasi, ularning leksik, morfologik va sintaktik xususiyatlari, har bir turkumning o'ziga xos belgilari (ot, sifat, fe'l, olmosh, ravish va hokazo) tahlil qilinadi.
- Fe'l: Fe'lning grammatik kategoriyalari (shaxs, son, zamon, mayl, nisbat), fe'l zamonlarining ifodalanishi, fe'l mayllarining turlari va ularning qo'llanilishi, nisbat kategoriyasi va uning nemis tilidagi xususiyatlari ko'rib chiqiladi.
- Ot: Otlarning turlari (konkreta, abstrakta), jins kategoriyasi, son kategoriyasi, kelishik kategoriyasi, aniqlik va noaniqlik kategoriyalari, otlarning grammatik xususiyatlari va ularning sintaktik vazifalari tahlil qilinadi.
- Grammatik sinonimiya: Grammatik sinonimiya tushunchasi, shakllarning ko'p ma'noliligi va grammatik sinonimiyaning bog'liqligi, E.I.Shendels bo'yicha grammatik sinonimiya turlari, kontekstual sinonimlar va polyar ma'nolarni neytrallash haqida ma'lumot beriladi.
- Zamonlar: Präsens, Präteritum, Perfekt, Plusquamperfekt, Futur I va Futur II kabi nemis fe'lining zamonlari va ularning qo'llanilishi, har bir zamonning ma'nolari va kontekstga bog'liqligi haqida tushunchalar beriladi.