Qariyalarning intellektual va emotsional xususiyatlari
Ushbu taqdimot qarilikning intelektual va emotsional xususiyatlariga bag'ishlangan. Unda qarish ontogenezi davri, sharq va g'arb mutafakkirlarining qarish haqidagi qarashlari, keksalik sabablari va inson umrini uzaytirish masalalari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, geriatriya fanining ahamiyati, uzoq umr ko'rishning nasliy omillari va olimlarning qarish jarayonini sekinlashtirish haqidagi fikrlari keltirilgan. Taqdimot O'zbekistonda keksalarga bo'lgan e'tiborga ham to'xtalib o'tadi.
Asosiy mavzular
- Qarish ontogenezi davri: Qarish - ontogenezning tabiiy oxirgi davri bo'lib, 60-74 yoshdagilar keksa, 75-89 yoshdagilar qari, 90 yoshdan oshganlar esa uzoq umr ko'rganlar hisoblanadi.
- Qarish haqida sharq va g'arb mutafakkirlarining qarashlari: Abu Ali Ibn Sino uzoq yashash uchun fe'l-atvorni yumshoq tutish, vazmin bo'lish, o'z vaqtida ovqatlanish, ozoda yurish va tanani ortiqcha narsalardan tozalab turishni uqtirgan.
- Keksalik sabablari va inson umrini uzaytirish masalalari: Olimlar keksalikning oldini olishning iloji yo'q, lekin jarayonni sekinlashtirish mumkinligini ta'kidlashadi. M.P. Pavlov qarishning sabablarini markaziy nerv sistemasidagi o'zgarishlar bilan bog'laydi.
- Geriatriya: Qari organizmdagi o'ziga xos kasalliklar xususiyatlarini o'rganuvchi fan - geriatriya.
- O'zbekistonda keksalarga e'tibor: I.A. Karimov 2015-yilni "Keksalarni e'zozlash" yili deb e'lon qilib, keksalarning sharoitlarini yaxshilashga e'tibor qaratgan.