Иқтисодиёт назарияси

Ushbu kitob iqtisodiyot nazariyasini chuqur o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda iqtisodiy tushunchalar, qonunlar, kategoriyalar va jarayonlar keng yoritilgan. Kitobda O'zbekiston iqtisodiyotining o'ziga xos xususiyatlari, uning bozor iqtisodiyotiga o'tish yo'llari va ijtimoiy siyosat masalalari ham alohida o'rin egallagan.

Asosiy mavzular

• Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi: Ushbu mavzu iqtisodiyot tushunchasi, uning bosh masalalari, iqtisodiyot fan sifatida shakllanishi, iqtisodiy qonunlar va kategoriyalar, iqtisodiy jarayonlarni o'rganish uslublari, hamda iqtisodiyot nazariyasining talaba yoshlar ongida ilmiy dunyoqarashni shakllantirishdagi ahamiyatini qamrab oladi.
• Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari: Ushbu mavzu iqtisodiy faoliyat va uning turlari, ishlab chiqarishning jamiyat hayotidagi o'rni, ishlab chiqarish omillari va ularning o'zaro bog'liqligi, mehnat unumdorligi va unga ta'sir etuvchi omillar, ishlab chiqarishning umumiy va pirovard natijalari, samaradorlik kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
• Ijtimoiy iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari: Ushbu mavzuda ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot bosqichlariga turli yondashuvlar, mulkchilik munosabatlarining iqtisodiy mazmuni, bozor iqtisodiyoti sharoitida mulkchilikning turli shakllari va mulkchilik shakllarini o'zgartirish usullari ko'rib chiqiladi.
• Tovar-pul munosabatlari, rivojlanishi bozor iqtisodiyoti shakllanishi va amal qilinishining asosiy: Ushbu mavzu tovar va pul munosabatlarining mohiyati, tovarning xususiyatlari, qiymati, pulning kelib chiqishi va mazmuni, O'zbekistonda milliy pul sumining muomalaga kiritilishi va uning ahamiyatini qamrab oladi.
• Bozor iqtisodiyotining mazmuni va amal qilishi: Ushbu mavzuda bozor iqtisodiyotining mohiyati, asosiy belgilari, tuzilishi, afzalliklari va ziddiyatlari, bozor infratuzilmasi kabi masalalar yoritilgan.
• Bozor iqtisodiyotiga o'tish davri va uning o'zbekistondagi xususiyatlari: Ushbu mavzu o'tish davri nazariyasi, O'zbekistonning bozor iqtisodiyotiga o'tish modeli, uning tamoyillari va xususiyatlari, iqtisodiy islohotlarning konsepsiyasi va strategiyasi kabi masalalarni qamrab oladi.
• Talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati: Ushbu bob talab va taklif tushunchalari, ularga ta'sir etuvchi omillar, bozor muvozanati kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
• Raqobat va monopoliya: Ushbu mavzu raqobatning mohiyati va turlari, raqobatlashish usullari, monopoliya va uning turlarini o'rganadi.
• Narxning moxiyati va shakllanish xususiyatlari: Ushbu mavzu narxning mazmuni va vazifalari, narxning shakllanishiga ta'sir etuvchi omillar, narxning turlari, hamda narx siyosati va uning O'zbekistonda amalga oshirish xususiyatlarini qamrab oladi.
• Tadbirkorlik faoliyati. Tadbirkorlik kapitali va uning aylanishi: Ushbu mavzu tadbirkorlik faoliyatining mohiyati va asosiy belgilari, tadbirkorlik kapitali va uning aylanishi, hamda asosiy va aylanma kapital kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
• Korxona (firma) xarajatlari va foydasi: Ushbu bobda firmaning sarf xarajatlari va uning turlari, korxona (firma)ning pul tushumlari va foydasi, zarar tushunchasi, hamda korxonalarning bankrot bo'lishi va sanatsiya qilinishi masalalari o'rganiladi.
• Ag'rar munosabatlar va agrobiznes: Ushbu mavzu agrar munosabatlar, yer rentasi va uning turlari, erni baholash, agrobiznes va uning turlarini o'z ichiga oladi.
• Aholi daromadlari va davlatning ijtimoiy siyosati: Ushbu mavzuda aholi daromadlarining shakllanishi va uning tarkibi, aholi turmush darajasi va uning ko'rsatkichlari, daromadlar tengsizligi va uning sabablari, hamda O'zbekistonda iqtisodiy islohotlar sharoitida ijtimoiy siyosatning asosiy yo'nalishlari ko'rib chiqiladi.
• Iqtisodiyotning tsiklliligi va makroiqtisodiy barqarorlik: Ushbu mavzu iqtisodiyotning tsiklliligi, iqtisodiy inqirozning moddiy asoslari, hamda tarkibiy inqirozlar va iqtisodiyotdagi tarkibiy siljishlar masalalariga bag'ishlangan.
• Jahon xo'jaligi va uning rivojlanish qonuniyatlari: Ushbu bobda jahon xo'jaligining tashkil topishi bosqichlari va asosiy belgilari, xalqaro iqtisodiy integratsiyaning mohiyati va turlari, xalqaro iqtisodiy munosabatlarning shakllari, jahon infratuzilmasi rivojlanishi, hamda O'zbekistonda ochiq iqtisodiyotning yaratilishi masalalari o'rganilgan.