Nazariy mexanika
Ushbu kitob "Nazariy mexanika" fanidan ma'ruzalar matni to'plami bo'lib, nuqta dinamikasi masalalariga bag'ishlangan. To'plam Qarshi muhandislik iqtisodiyot institutining Texnika fanlarni o'qitish metodikasi kafedrasi tomonidan tayyorlangan va talabalar uchun mo'ljallangan. Kitobda dinamika qonunlari, kuchlar turlari, harakat tenglamalari, tebranishlar, nisbiy harakat va boshqa muhim mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Dinamika qonunlari: Inertsiya qonuni, dinamikaning asosiy qonuni (Nyutonning ikkinchi qonuni), ta'sir va aks ta'sir qonuni kabi dinamikaning fundamental qonunlari muhokama qilinadi.
- Kuchlarning asosiy turlari: Og'irlik kuchi, ishqalanish kuchi, tortishish kuchi, elastiklik kuchi, qovushqoqlik ishqalanish kuchi, aerodinamik qarshilik kuchi kabi asosiy kuchlar turlari ko'rib chiqiladi.
- Nuqta harakatining differensial tenglamalari: Nuqta harakatining Dekart koordinatalaridagi va tabiiy koordinatalar o'qidagi differensial tenglamalari keltirib chiqariladi va tahlil qilinadi.
- Moddiy nuqtaning tebranma harakati: Qarshilik kuchlari bo'lmaganda erkin tebranishlar, qarshilik kuchlari mavjud bo'lganda so'nuvchi tebranishlar va majburiy tebranishlar kabi tebranish harakatining asosiy turlari o'rganiladi.
- Moddiy nuqtaning nisbiy harakati: Nisbiy harakatning differensial tenglamalari, ko'chirma va Koriolis inersiya kuchlari tushuntiriladi. Yer aylanishining jism muvozanati va harakatiga ta'siri ko'rib chiqiladi.
- Sistema dinamikasi. Inersiya momenti: Mexanik sistema tushunchasi, tashqi va ichki kuchlar, sistema massasi, massa markazi, inersiya momenti va inersiya radiusi kabi tushunchalar aniqlanadi.
- O'zgaruvchan massali jism. Raketalar harakati: O'zgaruvchan massali jismning harakati, raketalar harakati, Sialkovskiy formulasi va Меshcherskiy tenglamasi kabi masalalar ko'rib chiqiladi.