Фонетика, её предмет и методы её исследования
Ushbu kitob fonetika faniga bag'ishlangan bo'lib, uning lingvistik fanlar tizimidagi o'rni, predmeti, tadqiqot metodlari, fonetikaning turli jabhalari (eksperimental, nazariy, amaliy) kabi masalalarni o'rganadi. Kitobda tilning tovush tuzilishi, uning turli aspektlari, shuningdek, nutq tovushlarini o'rganishda qo'llaniladigan zamonaviy metodlar va texnologiyalar muhokama qilinadi. Unda fonetikaning tilshunoslik, psixologiya, tibbiyot va texnika kabi sohalar bilan aloqalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Fonetika fan sifatida: Fonetika – nutq tovushlari haqidagi fan. Uning lingvistik fanlar tizimidagi oʻrni, vazifalari, tadqiqot obyekti va predmetlari batafsil bayon etiladi. Fonetikaning turli boʻlimlari (umumiy, xususiy, qiyosiy) va ularning vazifalari tushuntiriladi.
- Fonetikaning predmeti va o'rni: Ushbu mavzu fonetikaning tilshunoslikdagi o'rni, boshqa lingvistik fanlar bilan aloqasi, fonetika va fonologiya o'rtasidagi munosabatlar, nutq tovushlarining funktsional jihatlari kabi masalalarni qamrab oladi.
- Fonetika metodlari: Bu qismda fonetik tadqiqotlarda qo'llaniladigan asosiy metodlar, jumladan, eksperimental fonetika metodlari (palatografiya, rentgenografiya, akustik analiz), kuzatuv, suhbat va eksperiment metodlari muhokama qilinadi. Ushbu metodlarning afzalliklari va kamchiliklari ko'rsatiladi.
- Eksperimental fonetika: Eksperimental fonetika metodlariga (somatik, pnevmatik, elektroakustik, ekspressiv) bag'ishlangan. Maqsad - talabalarga eksperimental fonetika sohasidagi asosiy bilimlarni berish.