Wiederspiegelung der Imperativsaetze in der indirekten Rede im Deutschen und Usbekischen
Ushbu kitob nemis va o'zbek tillarida imperativ gaplarning aks etishi masalasini o'rganadi. Unda imperativ gaplarning tuzilishi, ishlatilishi va indirekt nutqda qanday ifodalanishi tahlil qilinadi. Kitobda grammatik qoidalardan tashqari, badiiy adabiyotdan olingan misollar ham keltirilgan. Asosiy maqsad – nemis va o'zbek tillaridagi imperativ gaplarning o'xshash va farqli jihatlarini aniqlash hamda ularning indirekt nutqdagi xususiyatlarini yoritib berish.
Asosiy mavzular
- Imperativ gaplarning tuzilishi va ishlatilishi: Imperativ gaplarning nemis va o'zbek tillarida qanday tuzilishi, ularning ma'nolari va qanday vaziyatlarda ishlatilishi batafsil tahlil qilinadi. Shuningdek, imperativ gaplarning boshqa sinonimik vositalar bilan ifodalanish usullari ham ko'rib chiqiladi.
- Indirekt nutqda imperativ gaplarning ifodalanishi: Imperativ gaplarning indirekt nutqda qanday o'zgarishi va qaysi grammatik vositalar (modal fe'llar, konjunktiv) orqali ifodalanishi tahlil qilinadi. Nemis va o'zbek tillarida indirekt nutqda imperativ gaplarning o'ziga xos xususiyatlari misollar orqali ko'rsatib beriladi.
- Konjunktivning indirekt nutqdagi roli: Konjunktivning indirekt nutqdagi ahamiyati, uning turli zamonlarda qanday qo'llanilishi va indirekt nutqning mazmunini qanday o'zgartirishi haqida ma'lumot beriladi.
- Redeeinleitende Verben (gapni boshlovchi fe'llar): Indirekt nutqda gapni boshlovchi fe'llarning ahamiyati va ularning indirekt nutqning tuzilishiga ta'siri o'rganiladi. Turli xil fe'llarning (sagen, meinen, fragen) indirekt nutqda qanday qo'llanilishi misollar bilan tushuntiriladi.
- Nebensatzform der indirekten Rede (indirekt nutqning ergash gap shakli): Indirekt nutqning ergash gap shakli, uning tuzilishi va gapdagi o'rni tahlil qilinadi. Ergash gapning bosh gap bilan qanday bog'lanishi va qaysi bog'lovchilar (dass, ob) orqali ulanishi ko'rib chiqiladi.