Muskullar
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti “Zoologiya, anatomiya va fiziologiya” kafedrasi uchun tayyorlangan boʻlib, biologiya oʻqitish metodikasi yoʻnalishi 3-kurs talabasi Raximova Dilnozaning “Muskullar” mavzusidagi kurs ishidir. Kitobda muskullarning tuzilishi, takomillashuvi, asosiy qismlari, tananing orqa va old tomondagi muskullari, qorin va koʻkrak muskullari haqida maʼlumotlar berilgan. Shuningdek, muskullarning yordamchi apparati, qon tomirlari, nervlar, fastsiyalar va boshqa tuzilmalari batafsil yoritilgan. Kitob oxirida foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Muskullarning umumiy tuzilishi va takomillashuvi: Muskullarning kelib chiqishi, rivojlanishi, tuzilishi va organizmdagi ahamiyati haqida ma'lumot beriladi. Muskul toʻqimasining turlari, ularning mikroskopik va makroskopik tuzilishi, funktsional xususiyatlari yoritiladi.
- Asosiy qisim. Tananing orqa va old tomondagi muskullari: Tananing orqa va old qismlarida joylashgan asosiy muskullar guruhlari, ularning joylashuvi, vazifalari va innervatsiyasi batafsil tasvirlanadi. Orqa miya va bosh miyadan chiqadigan nerv tolalarining muskullarni boshqarish mexanizmlari tushuntiriladi.
- Qorin muskullari: Qorinning oldingi va yon tomonlarida joylashgan muskullar, ularning tuzilishi, joylashuvi, vazifalari va innervatsiyasi haqida ma'lumotlar keltiriladi. Qorin bo'shlig'i devorini hosil qiluvchi muskullarning ahamiyati, qorin bosimini saqlashdagi roli yoritiladi.
- Ko'krak muskullari: Ko'krak qafasidagi muskullar, ularning tuzilishi, joylashuvi, vazifalari va innervatsiyasi haqida ma'lumot beriladi. Nafas olish jarayonida ishtirok etuvchi muskullarning ahamiyati, ko'krak qafasi harakatini ta'minlashdagi roli yoritiladi.
- Muskullarning yordamchi apparati: Paylar, fastsiyalar, g'iltaklar, sinovial xaltachalar va pay qinlari kabi muskullarning yordamchi tuzilmalari haqida ma'lumot beriladi. Ularning vazifalari, muskullarning harakatini ta'minlashdagi roli va ahamiyati yoritiladi.