The question of culture: EFL in non-English-speaking countries
Mazkur kitob O'zbekistonda ingliz tilini o'qitishda madaniyatning o'rni va ahamiyatiga bag'ishlangan. Unda madaniyat tushunchasi, uni o'qitish metodlari, materiallari va afzalliklari hamda kamchiliklari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, ingliz tilini o'qitishda qaysi madaniyatga ustunlik berish masalasi ham tahlil etiladi. Mualliflar o'z tadqiqotlari davomida o'qituvchilarning madaniyat haqidagi tushunchalari, dars jarayonida qo'llaniladigan materiallar va metodlar, shuningdek, turli mamlakatlardan olingan o'qituvchilarning tajribalari asosida xulosalar chiqaradilar.
Asosiy mavzular
- Madaniyat tushunchasi: Madaniyatning turli ta'riflari, uning tarkibiy qismlari (odamlar nimani o'ylashi, nima qilishi va ular ishlab chiqaradigan materiallar), madaniyatning xususiyatlari (umumiy, o'rganilgan, ramziy, avloddan-avlodga o'tadigan, moslashuvchan va integratsiyalashgan) haqida ma'lumot beriladi. Shuningdek, madaniyatning ta'rifiga turli nuqtai nazarlar (Kramsch, Goodenough) ham keltiriladi.
- Madaniyatni o'qitish materiallari va vositalari: Madaniyatni o'qitishda qanday materiallar, vositalar va kontentlardan foydalanish kerakligi haqida ma'lumotlar beriladi. McKayning madaniy materiallarning uch turi (maqsadli madaniyat materiallari, o'quvchilarning o'z madaniyati materiallari va xalqaro maqsadli madaniyat materiallari) keltiriladi. Cullen va Sato (2000) tomonidan taklif qilingan amaliy texnikalar va EFL sinf xonasida madaniyatni o'qitish uchun turli manbalar (ma'lumot manbalari, faoliyat turlari va sotuv nuqtalari) muhokama qilinadi. Shuningdek, roli o'yinlarining ahamiyati va madaniy ma'lumot manbalari (gazetalar, videolar, suhbatlar, viktorinalar/testlar, adabiyot va televidenie) sanab o'tiladi.
- Madaniyatni taqdim etish uchun kontent: Madaniy ta'lim mazmunini tahlil qilish va baholash uchun Byram (1994) tomonidan taklif qilingan to'qqizta mezon (ijtimoiy o'ziga xoslik va ijtimoiy guruhlar, ijtimoiy o'zaro ta'sir, e'tiqod va xulq-atvor, ijtimoiy-siyosiy institutlar, sotsializatsiya va hayot tsikli, milliy tarix, milliy geografiya, milliy madaniy meros va stereotiplar va milliy o'ziga xoslik) keltiriladi.
- Madaniyatni o'qitishning ijobiy va salbiy tomonlari: Madaniyatni til o'rganish jarayoniga tatbiq etishning afzalliklari va kamchiliklari muhokama qilinadi. O'quvchilarning madaniy tushunchalar, qobiliyatlar va munosabatlarni egallashi, shuningdek, o'qituvchilarning madaniyatni o'qitishdagi cheklovlari (madaniyatni bilmaslik, metodologiyalarning yo'qligi) ko'rib chiqiladi. Bundan tashqari, darsliklarning roli va madaniyatlararo xabardorlikni o'lchash muammolari ham tahlil qilinadi.
- Ingliz tilida so'zlashuvchi mamlakatlarning madaniyatlariga ustunlik berish masalasi: Ingliz tilini o'qitishda qaysi madaniyatga ustunlik berish masalasi ko'rib chiqiladi. O'qituvchilarning bu boradagi fikrlari, ingliz tilida so'zlashuvchi mamlakatlarning madaniyatlarining xilma-xilligi va ingliz tilining global tili sifatidagi roli muhokama qilinadi. Shuningdek, talabalarning ehtiyojlari va qiziqishlariga mos madaniyatni tanlash zarurligi ta'kidlanadi.