Теплоемкость жидких углеводородов и их паров
Kitob neft va gaz kondensat xomashyosini qayta ishlash hamda yuqori sifatli yonilg'i fraktsiyalarini olish uchun xomashyo va issiqlik tashuvchilarning termofizik xususiyatlarini aniqlashning muhimligini ko'rsatadi. Asosiy texnologik jarayonlar issiqlik va massa almashinuvi bilan bog'liq bo'lib, issiqlik xususiyatlarini bilishga asoslanadi. Uglevodorodlarning issiqlik sig'imi ularning kimyoviy tarkibiga bog'liq bo'lib, aniq qiymati faqat maxsus tajribalar orqali aniqlanishi mumkin. Suyuq neft mahsulotlaridan farqli o'laroq, uglevodorodli gazlar va neft bug'larining issiqlik sig'imi nafaqat ularning kimyoviy tarkibi va haroratiga, balki bosimga ham bog'liq. Kitobda turli xil neft fraktsiyalari uchun issiqlik sig'imini hisoblash usullari, jumladan Vatson-Nilson formulasi tahlil qilinadi. Gissar va Gazli neftlarining issiqlik sig'imi va zichligi o'rtasidagi bog'liqlik ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Uglevodorodlarning issiqlik sig'imi: Uglevodorodlarning issiqlik sig'imi ularning kimyoviy tarkibi, harorati va bosimiga bog'liq. Ideal gazlar uchun izobar issiqlik sig'imi izoxordan kattaroqdir. Turli xil formulalar, jumladan Bal'ke va Key formulasi, shuningdek Vatson-Nilson formulasi neft mahsulotlarining issiqlik sig'imini hisoblash uchun keltirilgan.
- Neft va neft mahsulotlarining zichligi: Neft va neft mahsulotlarining zichligi harorat oshishi bilan kamayadi. Bu bog'liqlik chiziqli xarakterga ega va Mendeleyev formulasi bilan yaxshi ifodalanadi. Zichlikni har xil haroratlarda hisoblash uchun formulalar keltirilgan.
- Vatson-Nilson formulasi: Vatson-Nilson formulasi uglevodorod fraktsiyalari issiqlik sig'imini hisoblash uchun keng qo'llaniladi. U o'rganilayotgan uglevodorodning fizik-kimyoviy parametrlarini hisobga oladi va oz sonli faktorlardan foydalanib, aniq natijalarni olish imkonini beradi.
- Gissar va Gazli neftlarining issiqlik sig'imi va zichligi: Gissar va Gazli neftlarining issiqlik sig'imi va zichligi o'rtasidagi bog'liqlik ko'rib chiqilgan. Zichlik ortishi bilan issiqlik sig'imi kamayish tendentsiyasi aniqlangan.