Nazariy mexanika
Ushbu kitob nazariy mexanika fanining statika bo'limiga oid amaliy mashg'ulotlar uchun mo'ljallangan uslubiy qo'llanmadir. Qo'llanma qishloq xo'jaligini mexanizatsiyalash yo'nalishi talabalari uchun nazariy bilimlarni amaliyotda qo'llashga yordam beradi. Unda statika asoslari, kuchlar sistemasi muvozanati, og'irlik markazini aniqlash kabi mavzularga doir nazariy ma'lumotlar va amaliy masalalar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Tekislikdagi kesishuvchi kuchlarning muvozanati: Kesishuvchi kuchlar sistemasi ta'rifi, ularni geometrik qo'shish usullari va muvozanat shartlari, uch kuch teoremasi, kuchning o'qdagi proyeksiyasi va analitik usulda teng ta'sir etuvchini aniqlash masalalari ko'rib chiqiladi.
- Ikki jismdan iborat qurilmalarning muvozanati: Statika aksiomalari (ikki kuch muvozanati, nolga ekvivalent kuchlar, parallelogram aksiomasi, ta'sir va aks ta'sir prinsipi, qotish prinsipi) hamda bog'lanish aksiomasi tushuntiriladi.
- Tekislikda ixtiyoriy yo'nalgan kuchlar sistemasining muvozanati: Kuchni o'ziga parallel ko'chirishga oid lemma, tekislikdagi kuchlar tizimini teng ta'sir etuvchiga keltirish, Varinon teoremasi, muvozanat shartlari, statik aniq va noaniq masalalar yoritilgan.
- Ferma, sterjenlardagi zo'riqishlarni aniqlash: Ferma konstruksiyasi, sterjenlardagi zo'riqishlarni "tugun kesish" va "Ritter" usullari orqali aniqlash, bir necha jismdan iborat qurilmalarning muvozanatiga oid masalalar ko'rib chiqiladi.
- Fazoda kesishuvchi kuchlar sistemasining muvozanati: Kuchning nuqtaga nisbatan moment-vektori, o'qqa nisbatan momenti, juftlarni qo'shish teoremasi, ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasini bir nuqtaga keltirish, bosh vektor va bosh momentning analitik ifodalari keltirilgan.
- Fazoda ixtiyoriy yo'nalgan kuchlar sistemasining muvozanati: Fazodagi kuchlarni ixtiyoriy nuqtaga keltirish, bosh vektor bilan bosh moment, tayanchlardagi reaksiya kuchlarini aniqlash masalalari o'rganiladi.
- Qattiq jismlarning og'irlik markazini aniqlash: Jismning og'irlik markazini aniqlash usullari, og'irlik markazining radius-vektori, koordinatalari, yassi geometrik figuralarning og'irlik markazini topish masalalari ko'rib chiqiladi.