Бадиий матнда лексемаларнинг

Ushbu kitob oʻzbek tili sintaksisining badiiy matndagi oʻziga xos xususiyatlarini, xususan, soʻz birikmalari va gaplarning tuzilishini lingvopoetik nuqtai nazardan tahlil qilishga bagʻishlangan. Unda badiiy matnning sintaktik tuzilishi, leksik-semantik munosabatlar, soʻz birikmalarining oʻzaro muvofiqligi masalalari Ijob Mirzo ijodiyoti misolida koʻrib chiqilgan. Kitob tilshunoslik, adabiyotshunoslik va filologiya yoʻnalishidagi tadqiqotchilar, talabalar uchun moʻljallangan.

Asosiy mavzular

• Badiiy matnning sintaktik xususiyatlari: Bu bobda badiiy matnlarga xos sintaktik usullar, jumladan, sintaktik parallellik, ritorik soʻroqlar, inversiya, gradatsiya, antiteza, oksimoron kabi unsurlar tahlil qilinadi. Ushbu uslubiy figuralarning badiiy matnning taʼsirchanligini oshirishdagi roli ochib beriladi.
• Predikat va uning argumentlari: Bu bob predikat, uning turlari (xarakterlovchi, tasniflovchi, munosabat bildiruvchi, zamon, oʻrin, miqdor) va argumentlar orasidagi bogʻliqlikni koʻrib chiqadi. Predikatning gap tuzilishidagi oʻrni va argumentlar bilan munosabati, valentlik masalalari, feʼlning leksik-semantik xususiyatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, predikat-otlar ham tadqiq qilinadi.
• Argumentlar oʻrtasidagi shakliy-semantik muvofiqlik: Bu mavzuda argumentlarning oʻzaro mos kelishi, yaʼni, ularning shakli va mazmunidagi uygʻunlik masalalari koʻrib chiqiladi. Bunda soʻzlarning valentlik xususiyatlari, feʼlning shaxs-son kategoriyalari bilan bogʻlanishi, oʻrin, sabab, vosita, holat kabi valentlik turlari misollar bilan tahlil etiladi.Shakli-semantik muvofiqlashuvning badiiylikni ta'minlashdagi ahamiyati ochib beriladi.