Тranslation pecularities of cultural words in “Baburnama” from Uzbek into English
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim muassasalarida tarjima nazariyasi va amaliyoti bo'yicha magistrlik dissertatsiyasi sifatida tayyorlangan. Unda O'zbekistonning tarixiy-madaniy merosi bo'lgan Zahiriddin Muhammad Boburning "Boburnoma" asaridagi madaniy leksikalarning o'zbek tilidan ingliz tiliga tarjima qilish xususiyatlari tahlil qilinadi. Kitobda madaniyatlararo tarjimaning nazariy asoslari, madaniy so'zlarning tasnifi, ularni tarjima qilish usullari va muammolari ko'rib chiqiladi. Shuningdek, "Boburnoma"ning turli tarjimalari qiyosiy tahlil etiladi va tarjimalarning adekvatligi baholanadi.
Asosiy mavzular
- Tarjima nazariyasining madaniy aspektlari: Tarjima nafaqat lingvistik, balki madaniy hodisa ekanligi, madaniy kontekstning tarjimaga ta'siri, turli madaniyatlarda so'zlarning ma'nolari farqi, tarjimada madaniy moslashuv zarurati kabi masalalar muhokama qilinadi.
- "Boburnoma" asaridagi madaniy leksikalar: Asarda uchraydigan urf-odatlar, an'analar, marosimlar, milliy taomlar, kiyimlar, geografik nomlar va boshqa madaniy elementlarni ifodalovchi so'zlar tahlil qilinadi.
- Madaniy leksikalarni tarjima qilish usullari: Transliteratsiya, kalkalash, izohli tarjima, madaniy ekvivalentni topish, kompensatsiya va boshqa usullar ko'rib chiqiladi. Tarjima usulini tanlashga ta'sir etuvchi omillar, jumladan, maqsadli auditoriya, matn janri va tarjimaning maqsadlari tahlil qilinadi.
- "Boburnoma" tarjimalarining qiyosiy tahlili: Asarning turli ingliz tilidagi tarjimalari (Leyden-Erskin, Beverijlar, Texston) qiyoslanib, madaniy leksikalarning tarjima qilinganligi, qo'llanilgan usullar va tarjimalarning adekvatligi baholanadi.