Esse janrida antonimlarning leksik-stilistik xususiyatlari
Ushbu esse janrida antonimlarning leksik-stilistik xususiyatlari, hamda esse janrining leksik-stilistik xususiyatlarini tahlil qilish jarayonida antonim so'zlar o'ziga xos ahamiyatga egaligi haqida so'z yuritilgan. Antonimlar publististik matnlarda, xususan, esse janrida muhim stilistik vosita rolini bajaradi. Ular ekspressivlikni, ta'sirchanlikni ta'minlash, ijobiy va salbiy holatlarni ochishda, turli munosabatlarni ifodalashda muhim rol o'ynaydi.
Asosiy mavzular
- Antonimlarning ta'rifi va turlari: Antonimlarning mohiyati va turlari haqida turli qarashlar mavjudligi, lekin ularning asosiy ma'nosi bir-biridan unchalik farq qilmasligi. A.Hojiyev va Sh.Raxmatullayevning antonimlar ta'riflari keltirilgan.
- Esse janrida antonimlarning qo'llanilishi: Antonimlar publitsistik matnlarda, xususan esse janrida muhim stilistik vosita sifatida ekspressivlikni oshirish, ta'sirchanlikni ta'minlash va ziddiyatlarni ochishda qo'llanilishi. Ularning ma'nolari kontekstda aniq bo'ladi va nutqni ravon qiladi.
- Mustaqillik davri esselarida antonimlarning qo'llanilishi: Mustaqillik yillarida chop etilgan esselarda erk-erksizlik, ozodlik-qaramlik, baxt-baxtsizlik kabi antonimlar keng qo'llanilgan. "Mustaqil yashash ma'suliyati" essesida ozodlik va qaramlik tushunchalari misol qilib keltirilgan. Avlod-ajdod, erkin-qaram kabi antonimlar orqali o'tmish va bugungi kun solishtirilgan.
- Antonimlarning ta'sirchanlikni oshirishi: Bor-yo'qlik, ochlik-to'qlik, baxtli-bebaxt kabi antonimlar mustaqillikning qadrini uqtirishda va yaxshi-yomon tomonlarni ochib berishda muhim rol o'ynaydi. Esse janri badiiy-publitsistik bo'lgani uchun unda badiiylik kuchli namoyon bo'ladi.