Спиртлар

Ushbu kitob spirtlar kimyosi, tuzilishi, olinishi, xossalari va ishlatilishiga bag'ishlangan. Unda spirtlarning tasnifi, izomeriyasi, nomenklaturasi, fizikaviy va kimyoviy xossalari, olinish usullari hamda muhim vakillari batafsil yoritilgan. Kitobda nazorat savollari ham berilgan.

Asosiy mavzular

• Spirtlarning tasnifi va nomenklaturasi: Spirtlarning molekulasidagi gidroksil guruhlari soniga ko'ra tasnifi (bir atomli, ikki atomli, ko'p atomli) va ularning tarixiy hamda zamonaviy nomenklaturasi ko'rib chiqiladi. Birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi spirtlar haqida ma'lumot beriladi.
• Spirtlarning olinish usullari: Spirtlarni olishning sanoat va laboratoriya usullari, jumladan olefinlarni gidratlash, galogenalkillarni gidrolizlash, karbonil birikmalarni qaytarish, metallorganik birikmalardan sintez, efirlarni gidrolizlash va boshqa usullar batafsil yoritiladi.
• Spirtlarning fizikaviy xossalari: Spirtlarning qaynash harorati, eruvchanligi, zichligi va boshqa fizikaviy xossalari molekulyar tuzilish bilan bog'liqligi tushuntiriladi. Vodorod bog'lanishining spirtlarning fizikaviy xossalariga ta'siri ko'rib chiqiladi.
• Spirtlarning kimyoviy xossalari: Spirtlarning metallar bilan reaksiyalari, efir hosil bo'lishi, degidratlanish, oksidlanish va boshqa kimyoviy reaksiyalari, shuningdek, turli reaksiyalarning mexanizmlari batafsil tahlil qilinadi.Murakkab efirlarni hosil bo‘lishi bilan boradigan reaksiyaga eterefikatsiya yoki efirlanish reaksiyasi deyiladi.
• Muhim spirt vakillari: Metil spirti, etil spirti, gliserin, vinil spirti va allil spirti kabi muhim spirtlarning xossalari, olinishi va ishlatilishi batafsil ko'rib chiqiladi. To‘yinmagan uglevodorodlardagi vodorod atomining o‘rniga gidroksil guruhining almashinishidan hosil bo‘lgan birikmalarga tuyinmagan spirtlar deyiladi.