Musiqa tinglash va tahlil qilish musiqiy – nazariy bilimlarni o’zlashtirish kaliti
Maqolada maktab o'quvchilarida musiqa faniga bo'lgan qiziqishlarini rivojlantirish, musiqani tinglash va tahlil qilish, hamda musiqani nazariy o'zlashtirish masalalari yoritilgan. Umumta'lim maktablarida "musiqa madaniyati" fanining o'ziga xos xususiyatlari, o'quvchilarning musiqiy faoliyatlari, musiqani tinglashning ahamiyati va ta'siri, musiqa darslarida o'qituvchining roli, musiqiy asarlarni tahlil qilish metodlari, va musiqiy bilim va ko'nikmalarni shakllantirish yuzasidan fikrlar berilgan.
Asosiy mavzular
- Musiqa tinglashning ta'limiy va tarbiyaviy ahamiyati: Musiqa tinglash o'quvchilarda estetik didni rivojlantiradi, ijrochilik malakalarini kuchaytiradi. Tahliliy suhbatlar, nazariy ma'lumotlar, amaliy ko'rsatmalar orqali musiqiy obrazlilik, ifodaviylik, janrlarni anglash ko'nikmalari shakllanadi.
- O'qituvchining musiqa darsidagi roli: O'qituvchi musiqa darslarida ehtiyotkorlik va mas'uliyat bilan yondashishi kerak. Darsda yetakchi faoliyat sifatida musiqa tinglashni tashkil etishi, qo'shiq kuylash, ritmik harakatlar, cholg'u asboblarida jo'r bo'lish kabi faoliyatlarni uyg'unlashtirishi lozim.
- Musiqiy asarlarni tanlash va tahlil qilish: Musiqiy asarlar o'quvchilarning yoshi, qiziqishi va darajasiga mos bo'lishi kerak. Asarlarning g'oyaviy-badiiy mazmuni, tarbiyaviy ta'siri inobatga olinishi zarur. Tahlil jarayonida o'quvchilar o'z fikrlarini bildirishlari, asar mazmuniga baho berishlari, va xarakterli jihatlarini tahlil qilishlari kerak.
- Musiqiy bilim va ko'nikmalarni shakllantirish: O'quvchilarda musiqa asarlarini tinglash madaniyatini, asar mazmunini anglashni, ifoda vositalarini, janrlarni, tembrlarni o'rganishni, cholg'u asboblarini tanishni, va musiqiy asarlarga baho berishni shakllantirish kerak.