O’zbekiston amaliy san’atida ganch korlikni tutgan o’rni

Ushbu bitiruv malakaviy ishi Oʻzbekiston amaliy sanʼatida ganch oʻymakorligining oʻrnini, uning rivojlanish tarixini, maktablarini va ustoz-shogird anʼanalarini oʻrganishga bagʻishlangan. Unda ganch oʻymakorligining naqshlari, ramziyligi, kompozitsiyasi va texnikasi tahlil qilingan. Ishda Buxoro, Toshkent va Samarqand ganchkorlik maktablarining oʻziga xos xususiyatlari yoritilgan boʻlib, Oʻzbekiston amaliy sanʼatida ganch oʻymakorligining beqiyos oʻrni va ahamiyati asoslab berilgan.

Asosiy mavzular

O'zbekistonda ganch o'ymakorlikning rivojlanishi: Ganch o'ymakorligining qadimiy san'at turi ekanligi, Sharq mamlakatlarida taraqqiy etganligi, O'rta Osiyoda yaratilgan asarlarning badiiyligi, kompozitsiyasi va ishlanish uslubi bilan farq qilishi, O'zbekistondagi ko'pgina obidalarga ko'rk berib turganligi, asrlar davomida rivojlanib kelganligi, qadimgi, o'rta asrlar va XX asrdagi rivojining farqlari, turli davrlarda ishlatilgan uslublar va materiallar haqida ma'lumot beriladi.
Ganch o'ymakorligida naqshlar va ramziylik: Naqshlarning o'ziga xos uslubi, texnologiyasi va mazmuni, naqsh turlari (o'simliksimon, geometrik, gulli girih, ramziy), naqsh elementlarining ma'nolari, ranglarning ramziy ma'nolari, binolarni naqshlar bilan bezash borasida qadimgi fozilu fuzalolarning fikrlari, Amir Temur davridagi qurilishlar, naqqoshlikda ramzning ma'nosi va geometrik naqsh elementlarining ramziy ma'nolari haqida tushunchalar berilgan.
Ganch o'ymakorligida naqsh kompozitsiyalari: Kompozitsiya tushunchasi, uning naqqoshlikdagi ahamiyati, kompozitsiya tuzishda simmetriya, markaz topish, bezaklarning takrorlanishi, bezakning dinamikligi, chiroyliligi va tabiiyligi, ranglarning yorqinligi va uyg'unligini hisobga olish kerakligi, ustalar chizadigan nusxalar (turunj, kitoba, rut a, munabbat, morpech, zanjira), naqshlarning nomlanishi, kompanovka, simmetriya, ritm, asimmetriya, stilizatsiya kabi tushunchalarning mohiyati ochib berilgan.
Amaliy san'atni rivojlanishda ganch o'ymakorligi maktablarining qo'shgan hissasi: O'zbekistonda ganch o'ymakorlik san'atining rivojlanishida Buxoro, Toshkent, Samarqand va Xorazm ganchkorlik maktablarining o'rni beqiyos ekanligi, bu maktablarning o'ziga xos xususiyatlari va vakillarining ijodi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Ustoz-shogird an'analari: Ustoz-shogird an'anasining ganchkorlikni yuksalishidagi o'rni, qadimda ustalar qanday bilimdon bo'lganligi, naqqoshlik texnologiyasi avloddan-avlodga o'tib kelganligi, ustozning shogirdga munosabati, shogirdning ustozga munosabati, hunarmand va xaridor o'rtasidagi munosabatlar haqida ma'lumotlar beriladi. Ustozning shaxsiy fazilatlari, kasbiy fazilatlari va hunarmand xoli bo'lishi lozim bo'lgan salbiy xususiyatlar sanab o'tilgan.