Аббревиатурные новообразования периода независимости и их роль в обогащении русского языка
Ushbu maqola abbrevieturalarning mustaqillik davridagi yangi shakllanishlariga va ularning rus tilini boyitishdagi rolini misollar bilan ko'rsatib beradi. Abbrevieturalar hozirgi vaqtda tilning uzluksiz rivojlanishi va boyitilishining kuchli omillaridan biriga aylandi. Ularning paydo bo'lishiga ilmiy-texnik taraqqiyot, xalqlar turmush darajasining yaxshilanishi, ularning siyosiy, moliyaviy-iqtisodiy, huquqiy, sport va boshqa sohalardagi o'zaro aloqalari sabab bo'ldi. Ushbu jarayon yangi xalqaro so'zlar va iboralarning yaratilishiga olib keldi, ular keyinchalik qisqartirilib, yangi so'zlarni (abbrevieturalarni) hosil qildi.
Asosiy mavzular
- Abbrevieturalarning roli: Abbrevieturalar rus tilining boyitilishida muhim rol o'ynaydi, ayniqsa ommaviy axborot vositalarida, shuningdek, ilmiy-texnik, moliyaviy-iqtisodiy va ijtimoiy-siyosiy sohalarda keng qo'llaniladi. Ular tilning ixcham shakllari sifatida uzun va noqulay iboralarni qisqartirishga yordam beradi, shu bilan insonlar o'rtasidagi muloqotni osonlashtiradi.
- Abbrevieturalarning turlari: Abbrevieturalar turli mezonlar bo'yicha tasniflanadi: tuzilishiga ko'ra (bir bo'g'inli, ikki bo'g'inli va undan ko'p), shuningdek, inson faoliyatining turli sohalariga tegishliligi bo'yicha. Ko'pgina abbrevieturalar iqtisodiyot, siyosat va moliya sohalarida faol qo'llaniladi.
- Tashkilotlar va korxonalar nomlari: Turli tashkilotlar va korxonalarning nomlari abbrevieturalar orqali ifodalanadi, masalan, Uy-kommunal xo'jaligi (ЖКХ), Rossiya-Amerika investitsiya banki (РАИБ) va boshqalar.
- Siyosiy partiyalar va harakatlar nomlari: Siyosiy partiyalar va harakatlarning nomlari ham abbrevieturalar orqali qisqartiriladi, masalan, Rossiya Liberal-demokratik partiyasi (ЛДПР), O'zbekiston Xalq demokratik partiyasi (НДПУ).
- Davlat tuzilmalari nomlari: Davlat tuzilmalarining nomlari abbrevieturalar yordamida ifodalanadi, masalan, Tezkor harakat qilish maxsus otryadi (СОБР), Favqulodda vaziyatlar bo'yicha davlat qo'mitasi (ГКЧП).
- Turli birlashmalar va ittifoqlar nomlari: Turli birlashmalar va ittifoqlarning nomlari ham abbrevieturalar orqali qisqartiriladi, masalan, Yevropa iqtisodiy hamjamiyati (ЕЭС), Yevropa Kengashi Parlament Assambleyasi (ПАСЕ).