Kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanat
Ushbu kitob polimerlarning kimyoviy o'zgarishlariga ta'sir etuvchi omillarga bag'ishlangan. Unda funktsional guruhlarning ochiqligi, zanjir uzunligining ta'siri, qo'shni guruhlarning effektlari, konfiguratsion va konformatsion effektlar, elektrostatik va kooperativ effektlar kabi omillar batafsil ko'rib chiqilgan. Kitobda polimerlar reaktsiyalarining kinetikasi va mexanizmlari, shuningdek, turli xil erituvchilarning ta'siri ham muhokama qilingan.
Asosiy mavzular
- Funktsional guruhlarni ochiqligi: Funktsional guruhlarni teng reaktsion qobiliyatga ega bo'lish printsipidan kelib chiqib, reaktsiya sodir bo'ladigan makromolekula qismining ochiqligi ko'rib chiqiladi.
- Zanjir uzunligi ta'siri (zanjir effekti): Polimerlar quyimolekulyar moddalar reaktsiyalariga umuman o'xshamagan reaktsiyalarga kirishishlari mumkin. Bu reaktsiyalar bir jinsli zvenolarning uzun zanjir ko'rinishida bir-biri bilan bog'langanligi bilan belgilanadi.
- Qo'shni guruhlar effekti: Qo'shni guruhlar effekti polimerlarning reaktsiyalarida eng ko'p kuzatiladi. Bunda nafaqat reaktsion markaz bilan chegaradosh bo'lgan qo'shni guruhlarni, balki undan ancha uzoqdagi va zanjir bukilishi natijasida reaktsion markazga yaqin kelib qolishi mumkin.
- Konfiguratsion effektlar: Konfiguratsion effektlar o'z ichiga funktsional guruhlarning reaktsion qobiliyatiga taktiklikning birlamchi steriokimyoviy hamda reaktsiyaga kirishib bo'lgan qo'shni funktsional guruhlarni ikkilamchi ta'sirlarini qamrab oladi.
- Konformatsion effektlar: Makromolekulalar konformatsiyasi o'zgarishlar sodir bo'lish jarayonida istalgan vaqtda reaktsiya boshidagi konformatsiyasidan farq qiladi. Bu effekt xam boshqa effektlar bilan birga namoyon bo'ladi.
- Elektrostatik effektlar: Zaryadlangan makromolekulani quyimolekulyar reagent bilan ta'sirlashishi natijasida reaktsiya tezligining o'zgarishi elektrostatik effektlar bilan bog'liq.
- Kooperativ effektlar: Kooperativ effektlar qo'shni guruhlarning ta'siri, assotsilanish jarayonlari, kiritiladigan katalizatorlar sababli yuzaga kelishi mumkin.