So’g’d yozma yodgorliklari tarixiy manba sifatida

Maqolada So'g'd yozma yodgorliklari haqida ma'lumot berilgan bo'lib, unda tarixiy manbashunoslik masalalari o'z ichiga olgan. So'g'd yozuvining shakllanishi, ahamiyati, manbalari, ularning turlari va o'rganilish tarixi yoritilgan.

Asosiy mavzular

So'g'd yozma yodgorliklarining ahamiyati: So'g'd yozma yodgorliklarining Vatan tarixini o'rganishdagi alohida ahamiyati ta'kidlangan. Bu yodgorliklar orqali So'g'd davlatining tarixi, madaniyati va boshqa jihatlari haqida ma'lumot olish mumkinligi aytilgan.
So'g'd yozuvining shakllanishi va rivojlanishi: So'g'd yozuvi miloddan avvalgi III-II asrlarda shakllanganligi va arablar istilosi bu yozuvning tarqalishiga ta'sir ko'rsatganligi haqida ma'lumot berilgan. Shuningdek, turk tilining keng tarqalishi ham so'g'd tilining mavqeini cheklab qo'ygan.
So'g'd yozma manbalarining turlari: So'g'd tilidagi manbalar IV-IX asrlarga oid bo'lib, turli mazmundagi yuridik hujjatlar (ahdnomalar, nikoh haqidagi shartnomalar, oldi-sotdi hujjatlari, tilxatlar), hukmdorlar o'rtasidagi yozishmalar, kundalik turmushga oid hujjatlar va farmonlardan iboratligi aytilgan.
So'g'd yozma yodgorliklarining topilish joylari va o'rganilishi: So'g'd yozma hujjatlari So'g'diyona (Mug' qal'asi, Samarqand, Afrosiyob), Qirg'iziston va Sharqiy Turkistondan topilganligi, 1961-1965 yillarda Afrosiyobda olib borilgan arxeologik qazishmalar natijasida muhim topilmalar aniqlanganligi haqida ma'lumot berilgan.
Devashtich qo'zg'oloni: Devashtichning arab xalifasiga yozgan xati va unda 710-yilda G'urak tomonidan taxtdan chetlatilgan, o'zini o'ldirgan So`g`d podshosi Tarxunning bolalariga homiy bo`lishni noibdan iltimos qilingani haqida ma'lumot berilgan.