Қишлоқ хўжалик ҳайвонлари ва паррандалардан маҳсулотлар етиштириш ва қайта ишлаш технологияси
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasida chorvachilikni rivojlantirish, chorva mollarini parvarishlash, oziqlantirish va mahsulotlarini qayta ishlash texnologiyalariga bagʻishlangan. Kitobda chorvachilikda ilmiy-texnika taraqqiyotining oʻrni, yem-xashak bazasini tashkil etish, qoramollarni saqlash va boqish usullari, sut va goʻsht yetishtirish texnologiyalari, yilqi zotlari, qoʻy zotlari, parrandachilik va boshqa mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Chorvachilikni rivojlantirishda ilmiy-texnika taraqqiyotining roli: Ilmiy-texnika taraqqiyoti chorvachilik mahsulotlarini yetishtirishni jadallashtiradi, chorvani iqtisodiy samaradorligini oshiradi, mehnat unumdorligini oshiradi hamda qishloq xo'jalik mahsulotlarini ko'paytirish va sifatini yaxshilashda asosiy manba bo'lib xizmat qiladi. Chora-tadbirlarni rejalashtirish, kompleks mexanizatsiya va avtomatlashtirish, elektrlashtirish va yangi texnologiyalar asosiy yo'nalishlardir.
- Yem-xashak bazasini tashkil etish va uni ta'minlash: Yem-xashak bazasini tashkil etishda ozuqa ekinlarini ko'paytirish, madaniy yaylovlarni tashkil etish muhim ahamiyatga ega. Yaylovlardan samarali foydalanish, ozuqalarni to'g'ri tayyorlash va saqlash, hamda ularni mol turlariga mos ravishda ratsion asosida berish talab etiladi.
- Qoramollarni saqlash sistemasi va boqish texnologiyasi: Qoramollarni boqishda bogʻlab boqish va bogʻlamasdan boqish usullari qoʻllaniladi. Bogʻlab boqishda har bir sigir uchun individual joy ajratiladi, ozuqa va suvni yetkazib berish mexanizatsiyalashgan boʻladi. Bogʻlamasdan boqishda esa hayvonlar erkin harakatlanadi, lekin har bir hayvonning fiziologik holatini nazorat qilish qiyinlashadi.
- Sut va go'sht yetishtirish texnologiyasi: Sut yetishtirishda sigirlarning sut berish davri, oziqlantirish va saqlash sharoitlari muhim ahamiyatga ega. Goʻsht yetishtirishda esa mol zotining xususiyatlari va boqish intensivligi hisobga olinadi. Qoramollarni go'shtga tayyorlashda turli texnologiyalar qo'llaniladi.
- Parranda zotlari: Tovuqlar, o'rdaklar, g'ozlar va kurkalar kabi parrandalarning turli zotlari mavjud. Ularning har biri ma'lum mahsulot (go'sht, tuxum va boshqalar) yetishtirishga moslashgan. O'zbekistonda parvarish qilinadigan parrandalarning mashhur zotlari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Yilqi zotlari va ularning ahamiyati: Yilqilar nafaqat transport vositasi, balki qimmatbaho go'sht va sut manbai hamdir. O'zbekistonda yetishtiriladigan yilqi zotlari (qorabayir, ahaltekin va boshqalar) va ularning xususiyatlari keltirilgan.
- Qo‘y mahsulotlari yetishtirish texnologiyasi: Qo‘y junidan kiyim-kechaklar tayyorlash, go‘sht va sut olish, o‘simliklarning zararlanishiga qarshi kurashish masalalari yoritilgan.