"Қия тишли ғилдирак" деталини тайёрлаш технологиясини ва диаметри 62H7 ички юзасига механик ишлов бериш технологик жараёнини лойихалаш
Ushbu kitob mashinasozlik texnologiyasi va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish kafedrasi talabalari uchun mo'ljallangan kurs loyihasidir. Loyiha "Mashinasozlik texnologiyasi" fanidan bo'lib, unda 4564.004 "Qiya tishli g'ildirak" detalini tayyorlash texnologiyasi va diametri Ø62H7 ichki yuzasiga mexanik ishlov berish texnologik jarayonini loyihalash masalalari ko'rib chiqiladi. Kitobda detalning konstruksiyasi, materiali, ishlab chiqarish turi, xomashyo tanlash, texnologik jarayonlar, konstruktorlik hisoblari, iqtisodiy tahlil va xavfsizlik masalalari yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Detal konstruksiyasining texnologikligi tahlili: Detalning chizma talablari, geometrik shakli, o'lchamlari, sirt sifatini ta'minlash va mexanik ishlov berish imkoniyatlari baholanadi. Ishlab chiqarishda texnologik jarayonni soddalashtirish bo'yicha takliflar beriladi. 40X markali po'latning xususiyatlari keltirilgan.
- Detal materialini tahlili: Detal uchun tanlangan materialning kimyoviy tarkibi, mexanik xossalari, termik ishlov berish usullari va ularning detallarning ishlash xususiyatlariga ta'siri o'rganiladi. Materialning afzalliklari va kamchiliklari tahlil qilinadi. Sifat ko'rsatkichlari aniqlanadi.
- Ishlab chiqarish turini aniqlash: Ishlab chiqarish dasturi, ish vaqti fondi, detal massasi va boshqa omillar asosida ishlab chiqarish turi (yakka, seriyali, ommaviy) aniqlanadi. Ishlab chiqarish turiga qarab texnologik jarayonni rejalashtirish xususiyatlari ko'rsatiladi. Texnologik operatsiyalarni aniqlash.
- Xomashyo olish usulini tanlash: Detal uchun xomashyo (prokat, quyma, shtamplangan zagotovka va h.k.) tanlash mezonlari keltiriladi. Xomashyoning narxi, aniqligi, material sarfi va mexanik ishlov berish xarajatlari hisobga olinadi. Optimal xomashyo olish usuli aniqlanadi. Shtamplash usuli aniqlanadi.
- Detalni tayyorlashning marshrutli texnologik jarayoni: Detalni tayyorlash uchun zarur bo'lgan operatsiyalar (tokarlik, frezalash, шлифовкаlash va h.k.) ro'yxati tuziladi. Har bir operatsiya uchun dastgoh, asbob, moslama va o'lchov vositalari tanlanadi. Operatsiyalarning ketma-ketligi va ularning bajarilish shartlari belgilanadi. Vaqt me'yorlari aniqlanadi.
- Konstruktorlik bo'limi: Texnologik jarayon uchun zarur bo'lgan moslama loyihalashtiriladi. Moslamaning ishlash prinsipi, tuzilishi va xavfsizlik talablari ko'rsatiladi. Siqish kuchi hisoblanadi.
- Iqtisodiy bo'lim: Mexanik ishlov berish usullarini iqtisodiy taqqoslash amalga oshiriladi. Har bir operatsiya uchun xarajatlar hisoblanadi va eng tejamli usul tanlanadi. Taklif qilingan texnologiyaning iqtisodiy samarasi aniqlanadi.
- Hayot faoliyati xavfsizligi: Ishlab chiqarish jarayonida xavfsizlik qoidalari va mehnat muhofazasi masalalari ko'rib chiqiladi. Xavfli va zararli omillar aniqlanadi va ularni bartaraf etish bo'yicha choralar ko'riladi. Atrof-muhitni muhofaza qilish tadbirlari rejalashtiriladi.