Molekulyar fizika va termodinamika asoslari
Kitob "Molekulyar fizika va termodinamika asoslari" molekulyar fizika va termodinamikaning asosiy tushunchalari, qonunlari va hodisalarini o'rganadi. Unda molekulyar-kinetik nazariya, termodinamikaning qonunlari, entropiya, gazlardagi ko'chirilish hodisalari, real gazlar, suyuqliklar va qattiq jismlar kabi mavzular yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Molekulyar-kinetik nazariya asoslari: Molekulyar fizika predmeti, molekulyar-kinetik nazariyaning asoslari, harorat, haroratni o'lchash usullari, gazlar kinetik nazariyasining asosiy holatlari, gazlar kinetik nazariyasining asosiy tenglamasi, asosiy gaz qonunlari, ideal gazlarning holat tenglamasi, molekulyar kinetik nazariyaning tajribaviy asoslari, molekulalarning tezliklar bo'yicha taqsimoti, bolsman doimiysi va bitta molekulaning kinetik energiyasi, ehtimollik haqida tushuncha, taqsimot funksiyasi, maksvellning tezliklar taqsimoti qonunini tajribada tekshirish, molekulalarning o'rtacha to'qnashishlari soni va o'rtacha erkin yugurish yo'li, bolsman taqsimoti, barometrik formula, avogadro sonini aniqlash, fluktuatsiya, masalalar yechish namunalari
- Termodinamikaning I qonuni: Termodinamikaning asosiy tushunchalari, termodinamnikaning asosiy tushunchalari, termodinamnikaning asosiy tushunchalari, issiqlik va ish orasidagi bog'lanish, issiqlikning mexanik ekvivalenti, termodinamikaning birinchi qonuni, ideal gazning ichki energiyasi, ideal gazning issiqlik sig'imi, termodinamika birinchi qonunining izojarayonlarga tatbiqi, izojarayonlarda gazning bajargan ishi, termodinamikaning asosiy tushunchalari, issiqlik sig'imining klassik nazariyasi, issiqlik sig'imining kvant nazariyasi, qattiq jismlarning issiqlik sig'imi, qaytar va qaytmas jarayonlar, aylanma jarayonlar (sikllar), adiabatik jarayon, puasson tenglamasi, politropik jarayon, gazlarda tovushning tezligi, masalalar yechish namunalari
- Termodinamika II qonuni. Entropiya: Termodinamika II qonunining har xil ta'riflari va ularning ekvivalentligi, karno teoremasi, karno-klauzius teoremasi, real issiqlik mashinasining foydali ish koeffitsiyenti, absolyut harorat shkalasi, entropiya, ikkinchi bosh qonunning asosiy tenglamasi, jarayonlarning yo'nalishi va muvozanatning shartlari, turli jarayonlarda entropiyaning o'zgarishi, gibbs energiyasi, gelmgols energiyasi (izotermik potensiallar), entalpiya, termodinamik potensiallar, termodinamik ehtimollik va entropiya, termodinamika ikkinchi qonunining statistik xarakterda ekanligi, koinotning "issiqlik o'limi" haqidagi idealistik xulosaning tanqidi, masalalar yechish namunalari
- Gazlarda ko'chirilish hodisasi: Gazlarning issiqlik o'tkazuvchanligi, gazlarda ichki ishqalanish (qovushqoqlik), gazlarda diffuziya, gazning issiqlik o'tkazuvchanlik, diffuziya va qovushqoqlik koeffitsiyentlari orasidagi bog'lanish, ko'chirilish tenglamasi
- Real gazlar: Real gazlarning ideal gaz qonunlariga bo'ysunmasligi, molekulalararo kuchlar, van-der-vaals tenglamasi, gaz hajmiga tuzatmani hisoblash, real gazlar uchun nazariy va eksperimental izotermalar, kritik holat. Kritik parametrlarni hisoblash, real gazlarning ichki energiyasi, real gazlarning kengayishi, joul-tomson hodisasi, past haroratlarni olish, suyuq geliy xossalari. O'ta oquvchanlik, masalalar yechish namunalari.
- Suyuqliklar: Suyuqliklarning tuzilishi, suyuqlikning issiqlikdan kengayishi, suyuqliklarning issiqlik sig'imi, sirt qatlam. Sirt taranglik, suyuqlik sirt qatlami energiyasi, sirt tarangligining haroratga bog'liqligi, ho'llovchi va ho'llamovchi suyuqliklar, laplas formulasi. Kapillyarlik, bug'lanish. Kondensatsiya. To'yingan bug'. Namlik, suyuqliklarning qaynashi, shiller va tomson paradoksi, fazoviy o'tishlar, suyuqlik va bug' muvozanati diagrammasi, erish va qotish. Uchlanma nuqta, fazoviy o'tishlarda entropiyaning o`zgarishi, klapeyron-klauzius tenglamasi, van-der-vaals tenglamasidagi doimiy va kritik parametrlarni aniqlash, van-der-vaalsning keltirilgan tenglamasi, ii-tur fazoviy o`tishlar, nernstning issiqlik qonuni, masalalar yechish namunalari.
- Qattiq jismlar: Kristall va amorf jismlar, qattiq jismlarning issiqlikdan kengayishi va issiqlik o'tkazuvchanligi, bir atomli qattiq jismlar issiqlik sig'imining klassik nazariyasi, issiqlik sig'imining kvant nazariyasi, masalalar yechish namunalari.
- Eritma va qotishmalar: Eritmalar. Raul qonuni, disperslik to'g'risida tushuncha. Kolloidlar, eritma turlari. Termodinamik faollik, osmotik bosim, eritmalarning muzlash haroratlari, absorbsiya, adsorbsiya, qotishmalar.