Farg'ona-Toshkent maqom yo'llari
Ushbu kitob O'zbekiston maqom san'atiga bag'ishlangan bo'lib, unda maqomlarning kelib chiqishi, rivojlanishi, tuzilishi va xususiyatlari, shuningdek, Farg'ona-Toshkent maqom yo'llari, Shashmaqom va Xorazm maqomlari haqida ma'lumotlar berilgan. Kitobda maqomlarning falsafiy-estetik asoslari, ularning inson ruhiyatiga ta'siri, shuningdek, maqom ijrochiligi an'analari va mashhur maqom ustozlari haqida ham so'z yuritiladi.
Asosiy mavzular
- Maqomlarning kelib chiqishi va rivojlanishi: Maqomlar qadimiy davrlarga borib taqaladi va ularning shakllanishida turli madaniy va tarixiy omillar muhim rol o'ynagan. Maqomlar dastlab xalq musiqasi va og'zaki an'analardan kelib chiqqan, keyinchalik esa professional musiqachilar tomonidan rivojlantirilgan.
- Maqomlarning tuzilishi va xususiyatlari: Maqomlar muayyan tartibda tuzilgan kuy va ohanglar majmuasidan iborat. Har bir maqom o'ziga xos tuzilishga ega va unda turli qismlar, sho'balar va nag'malar mavjud. Maqomlar inson ruhiyatiga chuqur ta'sir etuvchi falsafiy va estetik mazmunga ega.
- Farg'ona-Toshkent maqom yo'llari: Farg'ona-Toshkent maqom yo'llari O'zbekistonning Farg'ona vodiysi va Toshkent mintaqasida rivojlangan maqom an'analarini o'z ichiga oladi. Bu maqomlar o'ziga xos uslub va ohanglarga ega va ko'plab mashhur maqom asarlarini o'z ichiga oladi.
- Shashmaqom va Xorazm maqomlari: Shashmaqom va Xorazm maqomlari O'zbekistonning boshqa mintaqalarida rivojlangan yirik maqom an'analari hisoblanadi. Shashmaqom Buxoro saroyida shakllangan bo'lib, Xorazm maqomlari esa Xorazm xonligida rivojlangan. Bu maqomlar o'zining murakkab tuzilishi va boy ohanglari bilan ajralib turadi.
- Maqom ijrochiligi an'analari va mashhur maqom ustozlari: Maqom ijrochiligi O'zbekistonda uzoq tarixga ega va bu san'at ko'plab mashhur ustozlar tomonidan rivojlantirilgan. Maqom ustozlari o'z shogirdlariga maqomlarni o'rgatgan va ularning ijro etilishini takomillashtirgan.