Ўзбекистонда маҳалла институтининг шаклланиши

Ushbu referat O'zbekistondagi mahalla institutining shakllanish tarixiga bag'ishlangan. Unda qadim zamonlardan to mustaqillik davrigacha bo'lgan mahalla tuzilmasining evolyutsiyasi, uning jamiyatdagi roli va ahamiyati ko'rib chiqiladi. Referatda mahalla tuzilmasining turli davrlardagi o'ziga xos xususiyatlari, shuningdek, uning boshqaruv tizimidagi o'rni tahlil etiladi.

Asosiy mavzular

• Mahallaning qadimiy ildizlari: Markaziy Osiyoda mahalla tuzilmasining shakllanishi bronza davriga borib taqaladi. O'sha davrlarda jamoalar o'zaro yordam va hamkorlik asosida birlashgan. Avestoda ham ilk jamoaviy birlashuvlar haqida ma'lumotlar mavjud.
• Arab istilosi davridagi mahalla: Arablar istilosidan so'ng mahalla nomi keng tarqaldi. Mahallalarda oqsoqollar boshchiligida boshqaruv tizimi shakllandi. Mahallalar aholining kundalik muammolarini hal qilishda muhim rol o'ynadi.
• Amir Temur davridagi mahalla: Amir Temur davrida mahallalar yanada rivojlandi. Mahallalar aholining kasb-koriga qarab tashkil etildi. Temirchilar, qurolsozlar, tikuvchilar va boshqa hunarmandlar bir joyda yashab, faoliyat yuritdilar.
• Xonliklar davridagi mahalla: Xonliklar davrida mahallalarning boshqaruv tizimi o'zgarmadi, lekin davlat tomonidan nazorat kuchaytirildi.
• Chor Rossiyasi va Sovet davridagi mahalla: Chor Rossiyasi davrida mahalla tuzilmasi o'z ahamiyatini yo'qota boshladi. Sovet davrida esa mahalla sobiq tuzum sarqiti sifatida qaraldi va uning faoliyati cheklandi. Shunga qaramay, mahalla o'zining ijtimoiy rolini saqlab qola oldi.