Учебник для учащихся групп с нерусским языком обучения академических лицеев и профессиональных колледжей 4
Ushbu kitob O'zbek tilida so'zlashuv nutqini o'rgatishga qaratilgan bo'lib, unda dialog, monolog va ularning turli xillari, nutq etiketlari, suhbat odobi, bahs-munozara madaniyati kabi mavzularga oid mashqlar, namunaviy matnlar va tushuntirishlar jamlangan. Kitob, shuningdek, til o'rganuvchilarga so'z boyligini oshirish, grammatik qoidalarni mustahkamlash va turli vaziyatlarda nutqiy ko'nikmalarni rivojlantirishda yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Вопросо-ответный диалог (Savol-javob dialogi): Bu mavzu savol va javoblar asosida qurilgan dialogning tuzilishi, grammatik xususiyatlari va nutq etiketlari haqida ma'lumot beradi. Unda turli savol turlari (umumiy, maxsus, muqobil) va ularga javob berish usullari ko'rsatiladi.
- Форма речевого этикета: Приглашение (Nutqiy odob shakli: Taklif): Ushbu mavzu taklif qilish odobi, taklifga rozi bo'lish yoki rad etish sabablari, taklifning turli usullari va ularga mos javoblar haqida ma'lumot beradi.
- Диалог – обмен сообщениями (Dialog – xabarlar almashinuvi): Bu mavzu dialogda xabarlar almashinuvi, fikr bildirish, bahslashish, taklif kiritish, norozilik bildirish, o'zaro tushunish va hamkorlik qilish kabi kommunikativ ko'nikmalarni rivojlantirishga qaratilgan.
- Совет. Просьба (Maslahat. Iltimos): Ushbu mavzu maslahat berish va iltimos qilish odobi, maslahat berishning turli usullari (to'g'ridan-to'g'ri, bilvosita, muloyim) va iltimosni bajarish yoki rad etish sabablari haqida ma'lumot beradi.
- Полилог дискуссионного характера (Diskussion xarakteridagi polilog): Bu mavzu diskussiya madaniyati, bahs yuritish qoidalari, o'z fikrini himoya qilish, boshqalarning fikrini hurmat qilish, murosaga kelish yo'llari haqida ma'lumot beradi.
- Форма речевого этикета: Извинение (Nutqiy odob shakli: Kechirim): Ushbu mavzu kechirim so'rash odobi, kechirim so'rashning turli usullari (samimiy, rasmiy, hazilomuz) va kechirimni qabul qilish yoki rad etish sabablari haqida ma'lumot beradi.
- Монологическая речь и её типы (Monologik nutq va uning turlari): Ushbu mavzu monolog nutqining xususiyatlari, turlari (tasviriy, hikoyaviy, bahs-munozarali) va monolog nutqni rivojlantirish usullari haqida ma'lumot beradi.
- Описание памятника (Yodgorlik tavsifi): Bu mavzu yodgorliklarni tasvirlash usullari, yodgorlikning tarixiy ahamiyatini ochib berish, yodgorlikka nisbatan shaxsiy munosabatni ifodalash usullari haqida ma'lumot beradi.
- Описание портрета (Portret tavsifi): Bu mavzu portret yaratish usullari, insonning tashqi ko'rinishini tasvirlash, uning xarakterini ochib berish va portretga nisbatan shaxsiy munosabatni ifodalash usullari haqida ma'lumot beradi.
- Описание-характеристика (Tavsif-xarakteristika): Bu mavzu insonning xarakterini tasvirlash usullari, uning ijobiy va salbiy xususiyatlarini ochib berish, uning hayotiy pozitsiyasi va qadriyatlarini ifodalash usullari haqida ma'lumot beradi.
- Повествование биографического типа (Biografik hikoya): Ushbu mavzu biografik hikoya tuzish usullari, insonning hayotiy yo'lini tasvirlash, uning yutuqlari va muvaffaqiyatsizliklarini ochib berish usullari haqida ma'lumot beradi.
- Повествование-рассказ (Hikoya-rivoyat): Ushbu mavzu hikoya-rivoyat tuzish usullari, voqeani qiziqarli va ta'sirli qilib yetkazish, o'quvchiga emotsional ta'sir o'tkazish usullari haqida ma'lumot beradi.