Elektronika element bazasi va mikroelektronika
Ushbu kitob yarim oʻtkazgichlar fizikasi, yarimoʻtkazgich asboblar fizikasi, mikroelektronika va radioelektron asboblar sohasida bilim oladigan kasb-hunar kollejlari talaba oʻquvchilariga moʻljallangan. Kitobda yoritilgan va bayon qilingan har bir boʻlimlar boʻyicha fizikaning mos fanlari mavjud: yarimo'tkazgichlar va yarimoʻtkazgich materiallar fizikasi, yarimoʻtkazgich asboblar fizikasi, integral mikrosxemalar, mikroelektronika, yarimoʻtkazgich tuzilmalar texnikasi va boshqalar. Birinchi bob kirish va Elektronika element bazasi va mikroelektronika fanining qisqacha mazmunini yoritishga bag'ishlangan. Ikkinchi bob yarim oʻtkazgichli asboblaraning asosiy xossalarini o'rganishga bag'ishlangan. Bu yerda yarimo'tkazgich-larning asosiy xossalari, yarimo'tkazgich diodlarning fizika-viy asoslari va ularning tavsiflari keltirilgan. Shuningdek, yarimoʻtkazgichli rezistorlar, tranzistorlar va tiristorlar haqida ma`lumotlar berilgan. Uchinchi bob elektronli lampalarga bag'ishlangan. Bu yerda diodli, triodli, tetrodli va pentodli lampalar to'g'risidagi materiallar keltirilgan. To'rtinchi bob optoelektronika sohasiga bag'ishlangan. Bu yerda fotodiodlar, fotorezistorlar, fototranzistorlar va fototiristorlarning fizikaviy asoslari va tavsiflari toʻgʻrisida ma`lumotlar berilgan. Beshinchi bob integral mikrosxemalarga bag'ishlangan. Bu yerda ular to'g'risida umumiy ma`lumotlar, gibrid va yarimoʻtkaz-gichli mikrosxemalar haqida materiallar berilgan.
Asosiy mavzular
- Yarimoʻtkazgichli asboblar: Yarimo'tkazgichlarning asosiy xossalari. Polikristal monokristallning juda kichik oʻlchamlaridan tashkil topgan qattiq jism. Monokristall atomlari bir xil tartibda va bir xil davrda joylashgan, bir butun shakl(hajm)ga ega boʻlgan qattiq jism. Kristall - uzoq va yaqin tartibga ega boʻlgan, atomlarning davrli, muvozanatli joylashishi boʻyicha tavsiflanuvchi qattiq jism. Qattiq jismlar struktura jihatdan quyidagilarga boʻlinadi: Qattiq jism - bu moddaning agregat holati boʻlib, u muvozanat stabil shakli va issiqlik harakati xususiyati bilan tavsiflanadi. Qattiq jism - muvozanat holati yaqinida kichik tebranishlarni amalga oshiruvchi atomlarning esa ularni ilm-fanning turli sohalarida ishlatilish imkonini beradi.asosida tayyorlanadi. Qattiq jism oʻziga xos xususiyatlarga ega, bu joyni egallaydi va solishtirma qarshilikning kirishma konsentratsi-yasiga kuchli bog'liqligi bilan metallardan farq qiladi va yuqori sezgirlikka ega. Yarimoʻtkazgichlarning oʻtkazuvchanligi haroratjoyni egallaydi va solishtirma qarshilikning kirishma konsentratsi-oʻtkazuvchanligi boʻyicha oʻtkazgich va dielektrik oralig'idagiyasiga kuchli bog'liqligi bilan metallardan farq qiladi va yuqori Yarimo'tkazgichlar - qattiq jism boʻlib, o'zining solishtirma chanligi oshadi.bo'lgan qattiq jism. Harorat pasayganda jismning elektr oʻtkazuv-yanligi oshadi.
- Elektronli lampalar: Elektronli lampalar - diodli, triodli, tetrodli va pentodli lampalar to'g'risidagi materiallar keltirilgan.
- Optoelektronika: Optoelektronika - fotodiodlar, fotorezistorlar, fototranzistorlar va fototiristorlarning fizikaviy asoslari va tavsiflari toʻgʻrisida ma`lumotlar berilgan.
- Integral mikrosxemalar: Integral mikrosxemalar - integral mikrosxemalar to'g'risida umumiy ma`lumotlar, gibrid va yarimoʻtkazgichli mikrosxemalar haqida materiallar berilgan.