Қуёш нурланишининг экомуҳитга таъсири
Ushbu kitobda quyosh radiatsiyasining ekologik ta'siri keng yoritilgan. Quyoshning fizik xususiyatlari, Yer atmosferasidagi jarayonlar, quyosh shamoli, radiatsiya va ozon qatlamining ahamiyati kabi mavzular batafsil tahlil qilingan. Shuningdek, kitobda O'zbekiston, xususan Navoiy viloyatida quyosh energiyasidan foydalanish istiqbollari ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Quyoshning tarkibiy tuzilishi va unda kechadigan fizik-kimyoviy jarayonlar: Quyoshning ichki tuzilishi, yadrosi, radiatsion soha, konvektiv soha va atmosferasi, ularning har birida sodir bo'ladigan jarayonlar haqida ma'lumot beriladi.
- Quyosh shamoli va uning yerga ta'siri: Quyosh shamolining kelib chiqishi, tarkibi, Yer magnitosferasi bilan o'zaro ta'siri va uning oqibatlari, geomagnit bo'ronlar haqida so'z boradi.
- Quyosh nurlari - Yer atmosferasida kechayotgan jarayonlarning energiya manbai: Quyosh radiatsiyasining Yer atmosferasiga kirishi, yutilishi, sochilishi, turli qatlamlarga ta'siri va spektral tarkibi tahlil qilinadi.
- Yorug'likning ekologik ta'siri: Yorug'likning o'simliklar fotosintezi, hayvonlar rivojlanishi va boshqa biologik jarayonlarga ta'siri ko'rib chiqiladi.
- Quyosh radiatsiyasining inson organizmiga ta'siri: Quyosh radiatsiyasining inson salomatligiga ijobiy va salbiy ta'sirlari, ultrabinafsha nurlanishning xavfi va radiatsiya xavfsizligi masalalari yoritiladi.
- Navoiy hududida Quyosh nurlarining yoritilganlik darajasini optikaviy metodlar yordamida o'rganish: Navoiy viloyatida quyosh radiatsiyasining o'ziga xos xususiyatlari, havo ifloslanishining yorug'likka ta'siri va optik o'lchovlar natijalari keltirilgan.
- Atmosfera havosining ifloslanishi va global iqlim o'zgarishi: Atmosferaning ifloslanish sabablari, issiqxona effekti, global isish va ularning ekologik oqibatlari muhokama qilinadi.
- Ozon qatlamining emirilishi va uning oqibatlari: Ozon qatlamining tuzilishi, vazifasi, emirilish sabablari, ultrabinafsha nurlanishning ta'siri va himoya choralari haqida ma'lumot beriladi.
- Quyosh energiyasidan foydalanish istiqbollari: Quyosh energiyasining afzalliklari, fotoelektrik stansiyalar, quyosh kollektorlari va O'zbekistonda bu sohani rivojlantirish imkoniyatlari ko'rib chiqiladi.