Молиявий ҳисоб
Ushbu kitobda Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Moliyaвий hisob" fanining predmeti, tadqiqot usullari, tashkil etish tartibi, hisobot koʻrsatkichlariga qoʻyiladigan talablar va hisob siyosatining ahamiyati kabi mavzular oʻrganiladi. Kitob talabalarga, buxgalterlarga va iqtisodiyot sohasida faoliyat yurituvchi mutaxassislarga moʻljallangan.
Asosiy mavzular
- Moliyaвий hisob fanining predmeti, tadqiqot usullari: Moliyaвий hisobning maqsadi axborotni tahlil qilish, tushuntirish va foydalanishdir. Uning vazifalari: asosiy fondlar, товар-моддий бойликлар, пул маблағларининг келиб тушиши ва уларнинг харакатини тўла ва ўз вақтида акс эттирилишини таъминlash, rejaning bajarilishini aniq aks ettirish, xisobotni kalьkulyatsiya qilish, tezkor xisobot bilan taʼminlash, boshqaruv qarorlarini iqtisodiy asoslash.
- Buxgalteriya hisobini tashkil qilish va yuritishni tartibga soluvchi meʼyoriy hujjatlar: Buxgalteriya hisobi qonunlar, prezident farmonlari, vazirlar mahkamasining qarorlari, buxgalteriya hisobi milliy standartlari bilan tartibga solinadi. Buxgalteriya hisobining vazifalari: aktivlarni тоʻла va уз vaqtida акс ettirish, mahsulot ishlab chiqarishni aks ettirish, moliyaviy xisobotlarni yaratish, axborot oqimini taʼminlash, ichki nazoratni olib borish.
- Buxgalteriya hisobining tarkibiy tuzilishi – moliyaviy va boshqaruv hisobi: Moliyaвий hisob davlat va nodavlat organlarining qonun-qoidalariga rioya qilgan holda yuritiladi. Boshqaruv hisobi субъектнинг раҳбарияти томонидан ички мақсадлар учун юритилади. Moliyaвий hisobotga: Buxgalteriya balansi, Foyda va zararlar toʻgʻrisidagi hisobot, Pул маблағларининг харакати тўғрисидаги ҳисобот kiradi.
- Пул маблағлари ва ҳисоб китоблар ҳисоби: Пул маблағлари ва уларнинг эквивалентлари, кассадаги нақд пулларнинг харакатини ҳужжатлаштириш, банклардаги ҳисоблар, ҳисоблашиш счётлари, пул маблагларидан максадли фойдаланиш устидан назорат килиш ва шу кабилар.
- Материаллар ҳисоби: Материаллар, уларнинг mohiyati, turkumlanishi, baholash tartibi, harakatini hujjatlashtirish, omborxona hisobi, sintetik hisobi, kirim va chiqim qilish tartibi va boshqalar
- Мол етказиб берувчи, харидорлар, буюртмачилар ва бошқа ташкилотлар билан ҳисоблашишлар: Бўнак (аванс) ва пул утказиш орқали ҳисоблашиш, счётларни тўғри юритиш ва назорат қилиш усуллари
- Асосий воситалар ва номоддий активлар ҳисоби: Aсосий воситаларни туркумларга ажратиш ва бахолаш тартиби. Узоқ муддатда ишлатиладиган активлар бўйича тўловлар ҳисоби. ТМЗ. Ахборотнинг аниқлик даражаси. Бухгалтерия ҳисобининг таркибий тузилиши
- Меҳнат ва иш ҳақи ҳисоби: Меҳнат ва иш ҳақи ҳисобини ташкил қилишнинг ўзига хос хусусиятлари.Меҳнат ва унга ҳақ тўлашни тартибга солувчи меъёрий ҳужжатлар.Бажарилган ишларни ҳисобга олишни ҳужжатлаштириш тартиби.
- Узоқ муддатли молиявий қўйилмалар ҳисоби: Акция, облигацияларни сотиб олишнинг ўзига хос хусусиятлари.Узоқ муддатли молиявий қўйилмаларнинг аналитик ҳисоби.Молиявий натижалар, уларнинг аҳамияти ва аниқлаш тартиби.
- Молиявий (бухгалтерия) ҳисобот: Moliyaвий hisobotning mohiyati, ahamiyati, turlari va tarkibi. Balans, uning ahamiyati, vazifasi va tarkibi. Pул оқимлари тўғрисидаги ҳисобот.Хусусий капитал тўғрисидаги ҳисобот.