Pedagogika
Ushbu kitob tilshunoslik fanining asosiy tushunchalarini, nazariyalarini va yo'nalishlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda tilning jamiyatdagi o'rni, tuzilishi, rivojlanish qonuniyatlari va boshqa fanlar bilan aloqalari ko'rib chiqiladi. Kitobda fonetika, fonologiya, leksikologiya, grammatika kabi tilshunoslik sohalari, shuningdek, yozuvning paydo bo'lishi va rivojlanishi kabi masalalar yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Tilshunoslik fanining predmeti va vazifalari: Ushbu mavzu tilshunoslik fanining o'rganish obyekti, asosiy masalalari va boshqa fanlar bilan aloqalarini yoritadi. Tilshunoslikning jamiyatdagi o'rni va ahamiyati, uning tuzilishi va asosiy yo'nalishlari ko'rib chiqiladi.
- Fonetika va fonologiya: Mazkur mavzu fonetika va fonologiya fanlarining o'rganish obyekti, nutq tovushlarining tasnifi, fonetik hodisalar, fonema tushunchasi va uning variantlarini o'z ichiga oladi. Nutq organlarining faoliyati va artikulyastiya bazasi tushuntiriladi.
- Leksikologiya: Ushbu mavzu tilning leksik tarkibi, so'zning ma'nosi, leksik qatlamlar, so'zlarning shakl va ma'no munosabatiga ko'ra turlari, frazeologiya va leksikografiya kabi masalalarni qamrab oladi. So'zlarning kelib chiqishi, o'zgarishi va qo'llanilishi tahlil qilinadi.
- Grammatika: Ushbu mavzu grammatikaning asosiy vazifalari, tilning grammatik usullari, grammatik kategoriyalar, so'zlarning morfologik va sintaktik tuzilishi, so'z turkumlari va gap qurilishini o'rganadi.
- Yozuv va uning rivojlanish bosqichlari: Mazkur mavzu yozuvning paydo bo'lishi, uning tarixiy turlari, grafika, orfografiya, imlo qoidalari va yozuvning maxsus turlarini o'z ichiga oladi. Yozuvning tilga munosabati va jamiyatdagi o'rni ko'rib chiqiladi.
- Tilshunoslikning boshqa fanlar bilan aloqasi: Tilshunoslikning falsafa, tarix, geografiya, маntiq каби бошқа фанlar bilan алоқаsi o’rganiladi. Shuningdek sotsiolingvistika va lingvopragmatika ham ko’rib чиқiladi.